موزهها از اصلیترین جاذبههای گردشگری در شهرهای مدرن هستند و بخشی از میراث فرهنگی و هنری یک ملت را انعکاس میدهند. در میان پایتختهای بزرگ دنیا نیز، شهر شلوغ و پرهیاهوی محل خوبی برای موزهگردی است. اگر به هنرهای تجسمی آن هم از نوع مدرنش علاقهمندید، شک نکنید که اولین مقصد شما در میان موزههای کل آسیا، باید موزه هنرهای معاصر تهران باشد. این موزه دارای گنجینهای بی نظیر از هنر معاصر غربی و میزبان آثاری از هنرمندانی است که نام آنها را در سر تیتر اصلی کتابهای تاریخ هنر مییابید! با مجله گردشگری همراه باشید تا با قدم زدن در گالریهای موزه هنرهای معاصر، بخشی از شگفتیهای این موزه را به شما نشان دهیم.
موزه هنرهای معاصر تهران در سال ۱۳۵۶، به کوشش و ابتکار فرح دیبا در گوشهٔ غربی پارک فرح (بوستان لاله کنونی) در امیرآباد تهران افتتاح شد. بنای موزه را کامران دیبا در سبک معماری مدرن و با الهام از بادگیرهای کویری ایران طراحی کرد. این موزه شامل گنجینهای شگفتانگیز از هنر مدرن و مالک یکی از ۵ تا ۱۰ مجموعهٔ مهم هنر نوگرا در دنیاست. آثار مهمی از جنبشهای هیجاننمایی انتزاعی، پاپ آرت، مینیمالیسم، هنر مفهومی، و فوتورئالیسم در این موزه به چشم میخورد. در گنجینهٔ دائمی موزه بیش از ۳۰۰۰ اثر ارزشمند از نخبگان هنرهای تجسمی ایران و جهان حفاظت میشود که نزدیک به ۴۰۰ عدد از آنها، دارای ارزش استثنایی غیر قابل قیمتگذاری هستند.
شروع موزه از باغ مجسمه
موزه هنرهای معاصر در زمینی به وسعت دو هزار مترمربع با فضای سبزی پیرامون آن طراحی شده است. این فضای سبز و زیبا به باغ مجسمه معروف است و شامل تندیسهایی ارزشمند از هنرمندان پر آوازه معاصر ایران و جهان از جمله هنری مور، آلبرتو جاکومتی و پرویز تناولی است. باغ مجسمه محیطی گسترده و چمن کاری شده است که ساختمان موزه در جنوب آن قرار میگیرد. محوطهٔ موزه دارای دو ورودی است که یکی در سوی پارک لاله قرار گرفته و دیگری ورودی اصلی است که از سوی خیابان کارگر در غرب ساختمان موزه راه می دهد.
معماری بنای موزه هنرهای معاصر
ساختمان موزه هنرهای معاصر تهران تلفیقی از معماری سنتی ایران و مفاهیم فلسفی همراه با عناصر مدرن است که طراحی و معماری آن به دست کامران دیبا انجام گرفت. دیبا عناصر معماری سنتی ایران، همچون هشتی، چهارسو، و گذرگاه را در طراحی موزه لحاظ کرد و فضاهای درونی موزه را به گونهای طراحی کرد تا «ارتباط میان انسانها و فعالیتهای آنان» را تقویت کند. نمای بیرونی ساختمان با الهام از بادگیرهای مناطق حاشیهٔ کویر ایران ساخته شده است. طاق های مرسوم روستایی و نورگیرهای برگرفته از بادگیرهای کویری، نقش نوعی هدایت کنندهٔ نور فضای بیرون به درون مجموعه را بازی می کند.
فضای داخلی موزه
معماری نوین موزه هنرهای معاصر در هیچ یک از کشورهای عرب و مسلمان، از جمله مصر و ترکیه همتایی ندارد. ساختمان موزه از دو بخش کلی، یعنی مجموعه ای از فضاهای بسته و حیاط میانی، تشکیل شده است. درون ساختمان، مسیری مارپیج به صورت چرخشی طراحی شده که افراد با پیمودن مسیری با شیب کم، به سوی پایین راهنمایی می شوند. مارپیچ دارای هفت فضا یا گالری اصلی است. فضای نخست سرسرای اصلی ساختمان است که «گالری شماره یک» خوانده ادامه مطلب...