بازار یکی از زیباترین بازارهای سنتی ایران و یکی از دیدنیترین مکانهای توریستی شهر قزوین است. بازاری که قدمتی هزار ساله دارد و روزی اهمیتی فوقالعاده در تجارت بینالمللی ایران داشته است. شاهکاری از معماری عصر صفوی و دوره قاجار و نمادی همه چیز تمام از بازارهای سنتی ایرانی. خلاصه اینکه اگر میخواهید سفرتان به قزوین کامل بشود نباید از کنار گشت و گذار در این بازار، دیدن از زیباییهای معماری و هنریاش و لذت خرید کردن به سبک قدیمیها بگذرید. همقدم با مجله گردشگری ، بازار قزوین را بگردید و کیف کنید:
معماری بازار قزوین
معماری بازار قزوین یادآور معماری بازار شهرهای اصفهان و شیراز است و ترکیبی زیباست از معماری دوران صفویه و دوران قاجاریه. این بازار بزرگ که در طی سالها توسعه و تغییر یافته است امروزه حدود ۱۴ هکتار مساحت دارد و از بخشهای مختلفی تشکیل شده که هر یک متعلق به صنف خاصی است. تزئینات بینظیر معماری این بازار بیشتر ترکیبی از کار با آجر و کاشیکاری است. با قدم گذاشتن در بازار قزوین در بهشتی پا میگذارید که ساختار و معماریاش مدهوشتان میکند. از سویی دیگر این بازار هم مانند سایر بازارهای سنتی ایران فقط مقصدی برای خرید و فروش نبوده است و بخشهای فرهنگی، مذهبی و خدماتی را هم شامل میشده است. بخشهایی مانند کاروانسرا، حمام و آبانبار، زورخانه، مسجد و مدرسه همه بخشی جداییناپذیر از بازرا قزوین بوده است که هنوز هم تعدادی از این مراکز در بازار وجود دارد.
تاریخ بازار سنتی قزوین
همانطور که گفتیم بازار قزوین قدمتی هزار سال دارد. مانند اکثر بازارهای ایران، بازار قزوین هم در بخش پر رفت و آمد شهر و در احاطه محلههای شهر امتداد یافته بود تا به مسجد جامع میرسید. پس از اینکه شاه طهماسب صفوی، قزوین را پایتخت خود قرار داد، تغییرات زیادی در شهر رخ داد. در این زمان میدان بزرگی در قزوین شکل گرفت که بعدها الگویی برای میدان نقش جهان شد. بخشهای مهم بازار سنتی قزوین در همین دوران ساخته شدند. یکی از مهمترین بخشهای بازار آن دوره کاروانسرای شاه عباسی بود.
دیگر اثری از میدان بازار نیست و مسجدالنبی هم جایگزین کاروانسرای شاه عباسی شده است. در ادامه این تغییرات مسجد جامع از بافت بازار جدا شد و از مسجدالنبی، که مسجد حامع حدید لقب گرفت، گذرگاههای جدیدی به بازار باز شد. در دوران قاجار نیز این تغییرات ادامه یافت و بازار سنتی قزوین را به دوران اوج شکوفایی خود رساند. یکی از دلایل اهمیت یافتن این بازار در آن دوران این بود که قزوین بر سر راههای غربی و شرقی ایران قرار دارد و همین جایگاه باعث شد بازار قزوین تبدیل به قلب اقتصادی منطقه و مرکز تجارت بینالمللی به اروپا و روسیه شود.
بخشهای قدیمی بازار
این بازار در زمانهای قدیم دارای بخشهایی بوده که تعدادی از آن ها امروز دیگر از بین رفتهاند. از جمله بازارهای مشهور مجموعه بازار سنتی قزوین میتوان به بازار علاقهبندها، بزازها، نجارها، خراطها، پوستفروشها، پالان دوزها، ریسمانسنجها، پنبهفروشها، آهنگران، زرگرها، چیتگرها، علافها، حلبیسازها، گیوهکشها و … اشاره کرد. بازارچههای معروف مجموعه بازار قزوین عبارت بودند از: بازارچههای آقا، استاد علی نجار، باغشاه، حاج ادریس، معصوم، حاج میر حسن، حاج محمد رحیم، بازارچه قیصریه، تجارتخانه تومانسیان، زعفرانیه، چروک و … از سراهای معروف بازار قزوین میتوان از سرای شاه، سرای وزیر، سرای سعادت، کاروانسرای سعدالسلطنه، سرای دالان دراز، سرای نگارالسلطنه و … نام برد.