زمینی که در آن زندگی می‌کنیم، به ما تعلق ندارد. در حقیقت همیشه باید این را در نظر داشته باشیم که زمین امانتی در دستان ما است. ما این امانت را باید به دست نسل آینده خودمان برسانیم. متاسفانه با افزایش جمعیت، آلودگی تولید شده توسط انسان روز به روز افزایش می‌یابد. آلودگی به حدی رسیده است که در حال حاضر، بسیاری از گونه‌های حیوانات و گیاهان منقرض شده‌اند. شاید انسان‌ها در چندین سال اخیر، با تطبیق توانسته باشند از این مهلکه جان سالم به در ببرند. اما تا کی می‌تواند به این شکل جان خود را نجات دهد؟ برای بهتر شدن این وضعیت باید چه کند؟ آیا کاهش مصرف پلاستیک روی این روند رو به نابودی تاثیر می‌گذارد؟ با سفرزون همراه باشید تا با کاهش مصرف پلاستیک در سفر بیشتر آشنا شوید.
پلاستیک، عنصری مقاوم در طبیعت
متاسفانه در سال‌های اخیر و با پیشرفت تکنولوژی، پلاستیک کاربرد بسیار زیادی پیدا کرده است. پلاستیک نسبت به سایر مواد، قیمت پایین‌تر و مقاومت بسیار زیادی دارد. به همین دلیل پلاستیک توانسته در سالیان اخیر جای خود را حسابی در صنعت باز کند.
تجزیه پلاستیک در طبیعت، بین یکصد تا هزار سال طول می‌کشد. این یعنی حتی اگر یک بطری آب معدنی در طبیعت رها کنیم، شاید تا هزار سال دیگر همانجا باقی بماند. گاهی پرندگان و سایر موجودات این پلاستیک‌ها را می‌خورند و باعث می‌شود تا جان آنها در معرض خطر جدی قرار بگیرد.
در حال حاضر این آلودگی زیست محیطی، دامن‌گیر اکثر قسمت‌های دنیا شده است. در اصل هرجایی که پای انسان به آن باز شده، این آلودگی به چشم می‌خورد. پیشرفت تکنولوژی باعث شده تا دستگاه‌های بازیافت پلاستیک به وجود بیایند و از این طریق، تا چندین و چندبار می‌توان دوباره از پلاستیک استفاده کرد.
شاید اکثر ما در خانه خود نظافت را رعایت کنیم. اصلا خیلی بعید است که کسی از پنجره خانه خود یک بطری را به بیرون پرتاب کند. اما همین افراد زمانی که در سفر و در دامان طبیعت هستند، زباله خود را در همان مکان رها می‌کنند. واقعا چرا باید بعد از اتمام فصل پیک مسافرت، طبیعت نتواند نفسی راحت از دست زباله‌های ما بکشد؟ چطور می‌توان در سفر مصرف پلاستیک را کاهش داد؟
کاهش مصرف پلاستیک در سفر
همانطور که اشاره کردیم، در اکثر موارد مسافران به دلیل خستگی سفر، نبود امکانات مختلف و یا غفلت، زباله‌های پلاستیکی خود را در طبیعت رها می‌کنند. ما سفرزونی‌ها می‌خواهیم به نوبه خودمان کمک کنیم تا باعث کاهش مصرف پلاستیک در سفر شویم. اما چطور این اتفاق رخ می‌دهد؟ از چه روش‌هایی باید باعث کاهش مصرف پلاستیک در سفر شویم؟ ما چند روش را به شما پیشنهاد می‌کنیم تا بلکه بتوانیم سهم خود را در جهت حفظ طبیعت ادا کنیم.
فرهنگ سازی
پیش از هر چیز باید بدانیم که نقش ما به عنوان یک انسان، ترویج فرهنگ صحیح در بین مردم است. حتما لازم نیست به دیگران گوش ضد کنیم تا زباله‌های پلاستیکی خود را در طبیعت رها نکنند. اینبار بیاییم با دیدن صحنه رها شدن زباله‌های پلاستیکی در طبیعت، آن را از سطح زمین برداریم و به سطل زباله بیندازیم.
فرهنگ‌سازی زمان‌بر است و با زور هماهنگی ندارد. اگر قصد فرهنگ‌سازی داریم، باید صبور باشیم. مهم‌ترین اعضای سیاره ما زمین، کودکان هستند. آنها آینده‌ساز خواهند بود و آمادگی دریافت هر چیزی را دارند. اگر از امروز به آنها یاد دهیم که زباله پلاستیکی چه آسیبی به طبیعت می‌رساند، می‌توانیم امید بیشتری به آینده داشته باشیم.
استفاده از پاکت به جای کیسه، روشی عالی برای کاهش مصرف پلاستیک
یک فرهنگ غلط در بین برخی کشور‌ها همانند ایران وجود دارد که برای بسته بندی خرید‌های خود از کیسه پلاستیکی استفاده می‌کنند. اگر به کشور‌های پیشرفته تراز اول دنیا همانند آمریکا و اروپا نگاه کنیم، خواهیم دید که بیشتر از پاکت کاغذی استفاده می‌شود. شاید شما هم در فیلم‌های خارجی دیده باشید که در فروشگاه‌ها، موارد خریداری شده را درون یک پاکت بزرگ قرار می‌دهند. اما متاسفانه ما برای کوچک‌ترین خرید خود از کیسه‌های دستی پلاستیکی بزرگ استفاده می‌کنیم.
اگر شما به عنوان یک فروشنده در جامعه ایفای نقش می‌کنید، به نوبه خود باید تلاش کنید تا مشتریان شما از پاکت کاغذی استفاده کنند. اگر هم خریدار هستید، حتی اگر فروشنده پاکت کاغذی نداشت، بهتر است از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده کنید. گذشتگان ما برای خرید از زنبیل و یا ساک‌های پارچه‌ای استفاده می‌کردند.
مخصوصا اگر قصد سفر به طبیعت را دارید، بهتر است از زنبیل یا ساک‌های حصیری و پارچه‌ای استفاده نمایید. به این طریق به کاهش مصرف پلاستیک در سفر کمک شایان توجه‌ای خواهید کرد.
به صورت عمده خرید کنید
خرید عمده و در حجم بالا از دو جهت به نفع ما خواهد بود. در درجه اول به خاطر بالا بودن هزینه بسته بندی، معمولا اقلام بزرگ‌تر، ارزان‌تر هستند. به عنوان مثال یک نوشابه ۳۰۰ میلی‌لیتری شاید حدود سه هزار تومان باشد. در حالی که نوشابه یک و نیم لیتری، تنها پنج هزار تومان قیمت دارد. در نتیجه اگر بخواهیم آن حجم از نوشابه را مصرف کنیم، باید حدود ۱۵ هزار تومان پرداخت کنیم.
از طرف دیگر وجود پنج بطری پلاستیکی ۳۰۰ میلی‌لیتری، آسیب بیشتری نسبت به یک بطری یک و نیم لیتری به طبیعت وارد می‌کند. همچنین معمولا در خرید‌های خرد، برای هر قلم کالا یک کیسه پلاستیکی تهیه می‌کنید. در حالی که اگر خرید شما عمده باشد، تنها با یک پلاستیک بزرگ مشکل شما حل خواهد شد.
مخصوصا زمانی که در سفر هستید، ممکن است هنگام کمپ زدن در طبیعت، چندین و چند پلاستیک را باز کنید. به همین دلیل، حجم زباله‌های پلاستیکی به شکل چشم‌گیری افزایش می‌یابد. پس بهتر است به صورت عمده خرید کنید تا هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد و هم کمکی به کاهش مصرف پلاستیک کرده باشید.
از بطری‌های شیشه‌ای و قوطی‌های فلزی استفاده کنید
با وجود اینکه شیشه هم زمان زیادی برای تجزیه در طبیعت نیاز دارد، اما قطعا آسیب کمتری به طبیعت وارد می‌کند. همچنین شیشه را می‌توان نوعی از مواد آلی دانست. به همین دلیل سازگاری بیشتری با طبیعت دارد. همچنین بازیافت شیشه و فلز بسیار ساده‌تر از پلاستیک خواهد بود.
روزگار قدیم تمام دوغ و نوشابه‌ها به شکل شیشه‌ای بود. اما با روی کار آمدن بطری‌های پلاستیکی و گران بودن هزینه تولید شیشه، بطری‌های پلاستیکی جای بطری‌های شیشه‌ای را گرفتند. اما پس از گذشت چندین سال، انسان به این نتیجه رسیده است که برای نجات جان خود باید دوباره از بطری‌های شیشه‌ای استفاده کند. پس اگر به فکر کاهش مصرف پلاستیک هستید، بهتر است این بار به جای بطری‌های پلاستیکی، بطری‌های شیشه‌ای یا فلزی خریداری کنید.
البته توجه داشته باشید که شیشه و فلز را نیز نباید در طبیعت رها کنید. بهتر است این محصولات را نیز در سطل مخصوص بازیافت خود قرار دهید.
زباله خود را جمع کنید
شاید این کاملا بدیهی به نظر برسد. همانطور که ما در خانه خودمان زباله را رها نمی‌کنیم و همیشه تلاش داریم تا هر روز آن را بیرون خانه قرار دهیم، در طبیعت باید رفتار مشابهی داشته باشیم. حقیقتا طبیعت خانه واقعی همه ما انسان‌ها است. اگر طبیعت آسیب ببیند، خرابی به خانه ما هم خواهد رسید.
پس حتی اگر توانایی کاهش مصرف پلاستیک را نداریم، حداقل نباید آنها را در طبیعت رها کنیم. همیشه در هر جایی که هستیم، یک سطح و یا حداقل یک کیسه بزرگ را به عنوان کیسه زباله انتخاب کنیم و در نهایت آن را به سطل زباله بیندازیم.
از سطح زباله‌های مخصوص بازیافت استفاده کنید
خوشبختانه چند سالی است که فرهنگ استفاده از سطل زباله بازیافت وارد ایران نیز شده است. شاید از خودتان بپرسید که چرا شهرداری خودش زباله‌ها را تفکیک و بازیافت نمی‌کند؟ در حقیقت هزینه تفکیک زباله آنقدر بالا است که هیچ ارگانی قادر به پرداخت آن نیست. این پروسه بسیار زمان‌بر است و نیاز به نیروی انسانی بسیار زیادی دارد.
اما چرا ما خومان مسئولیت کاری که کردیم را عهده دار نمی‌شویم؟ نها کافیست برای هر یک از زباله‌های خود، سطل و یا حتی کیسه خاصی را در نظر بگیریم و دقیقا مشابه سطل‌های زباله بازیافت، زباله‌های خود را به پلاستیک، فلزات، شیشه و کاغذ تقسیم کنیم. حتی اگر قادر به این کار نیستیم و به نظر ما مشکل است، حداقل موارد قابل بازیافت همانند شیشه، پلاستیک و کاغذ را در یک سطل و سایر زباله‌ها را در سطلی دیگر قرار دهیم.
شاید با این کار در ظاهر کمکی به کاهش مصرف پلاستیک نکرده باشیم، اما حقیقت امر چیز دیگری است. هرچقدر ما به بازیافت پلاستیک کمک کنیم، تولید پلاستیک کاهش می‌یابد و همچنین زباله کمتری در طبیعت باقی می‌ماند.
سخنی آخر با سفرزونی‌های عزیز
اگر همراه ما هستید، یعنی به سفر و طبیعت‌گردی علاقه دارید، نسبت به زباله‌هایی که در طبیعت تولید می‌کنید حساس باشید و برای جمع‌آوری درستشان، برنامه مشخصی داشته باشید.
تصور کنید خانه همسایه شما در حال سوختن است. هر لحظه امکان دارد که شعله‌های آتش به خانه شما هم برسد. در این لحظه چه می‌کنید؟ آیا به خاموش کردن آتش خانه همسایه خود کمک می‌کنید؟ یا اجازه می‌دهید آنقدر بسوزد که آتش به خانه شما هم برسد؟ قصه زندگی ما انسان‌ها همینطور است. همه به صورت زنجیره‌ای به هم متصل هستیم.
پس خواهش سفرزون از شما عزیزان این است که اگر از طبیعت لذت بردید، بهتر است کمی هم از بار روی شانه‌اش کم کنید. اگر دیگران به فکر طبیعت و خانه اصلی ما نیستند، شما به فکر باشید. اگر در طبیعت زباله‌ای را دیدید، تا حد توان‌تان آن را بردارید. این کار هم باعث فرهنگ‌سازی می‌شود و هم به خودمان کمک می‌کند تا همیشه بتوانیم از این طبیعت پاک لذت ببریم و آن را به فرزندان خود هدیه دهیم. نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا تا به حال برای کمک به کاهش مصرف پلاستیک یا زباله‌های داخل طبیعت قدمی برداشته‌اید؟ تجربیات و عقاید خود را با ما به اشتراک بگذارید.
