آدمها به طور ذاتی از فراموشی و فراموش شدن دوری میکنند. انگار یک حس درونی آنها را به سمت ماندگاری و جاودانه شدن سوق میدهد. جایی که بتوانند اندک ردی از خود بر جای بگذارند و سالها بعد، افرادی دوباره آنها را به یاد بیاورند. شاید پر بیراه نباشد که بگوییم موزهها برای همین گریز از فراموشی بر پا شدهاند. موزهها را میتوان بهترین مکانهایی دانست که حافظ تاریخ و گذشته بشریاند. ایران از جمله مناطق کهن دنیاست که با گذشتهای غنی و تاریخی درخشان وجود دارد. دانستن این تاریخ و گذشته پر مخاطره، از لذتبخشترین کارهایی است که میتوان به آن مشغول شد و برای این کار چه جایی بهتر از موزهها میتوان پیدا کرد؟ برای آنکه از گذشتههای دور و دوران پیش از تاریخ تا همین چند صد سال اخیر را بشناسیم، بهتر است سری به موزه ملی ایران بزنیم . موزهای غنی که پاسدار حافظه تاریخی کشورمان از دوران پیش از تاریخ تا دوران قاجار است.
اگر میخواهید با موزه بزرگ ملی ایران بیشتر آشنا شوید و بخشهای مختلف آن را بشناسید، با سفرزون همراه باشید:
موزه ملی ایران ؛ بزرگترین موزه باستانشناسی کشور
موزه ملی کشور، که در شهر تهران قرار دارد، بزرگترین و غنیترین موزه باستانشناسی و تاریخی ایران به شمار میرود. این موزه در واقع موزه مادر و یا مرجع است که از نظر تنوع، حجم، نوع و کیفیت آثاری که درون خود جای داده، برتری ویژهای دارد و از جمله موزههای خاص در جهان نیز به شمار میرود. موزه ملی، با قدمتی در حدود ۸۰ سال حافظ و نگهدارنده آثار ارزشمند تاریخی است که از دورترین زمانها تاکنون، نسل به نسل منتقل شده است. در این موزه، در حدود ۳۰۰ هزار شی ارزشمند و قیمتی از دوران پارینه سنگی تا عصر حاضر نگهداری میشود و قدیمیترین اثر موجود در آن متعلق به ۶۰۰ هزار سال پیش است. همین ویژگیها، باعث شده تا موزه ملی کشور، به عنوان مکانی ویژه از میان دیگر موزههای ایران معرفی شود.
بخشهای مختلف موزه ملی ایران
آثار ارزشمند و مهمی که در این موزه نگهداری میشوند، در واقع در دو ساختمان قرار گرفتهاند. بخشی از این آثار در ساختمان موزه ایران باستان و بخش دیگر در موزه دوران اسلامی به نمایش در آمدهاند.
موزه ایران باستان، شکوهمند و دیدنی
موزه ایران باستان، ساختمانی آجری و قرمز رنگ را به خودش اختصاص داده که طاق بلند و زیبای آن، این بنا را از دیگر ساختمانها متمایز کرده است. موزه ایران باستان، آثار تاریخی کشور را در دو بخش و دو طبقه مجزا در معرض دید قرار داده است. طبقه دوم این موزه متعلق به آثار دوران پیش از تاریخ و طبقه اول آن، نگهدارنده آثار بخش تاریخی است.
در بخش پیش از تاریخ این موزه، میتوانید آثاری را از دوران پارینه سنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد ببینید. آثار این بخش، در هفت تالار به نمایش درآمدهاند که شناختن هر یک از آنها جذابیت زیادی دارد:
بخش تاریخی
در طبقه اول موزه ایران باستان از مجموعه موزه ملی ایران میتوانید با بخش تاریخی آشنا شوید و آثار و بقایای بر جای مانده از آن را ببینید.
این بخش از دوره نگارش-عیلامی آغاز میشود و تا دوره ساسانی ادامه مییابد.
دوره عیلامی
نخستین شهرها به دست عیلامیها و در جنوب ایران ساخته شدند. خط عیلامیها بسیار متفاوت بود و به شیوههای مختلفی از جمله اکدی، میخی و سومری استفاده میشد. لولههای شیشهای، گلمیخهای کتیبهدار و آجر نوشتهها از آثار مهم این دوران به شمار میروند.
دوره مفرغ
این دوره یکی از درخشانترین دوران تمدن بشری به شمار میرود که تمدن بشری را در مسیر پیشرفت قرار دارد. استفاده گسترده از آلیاژ مفرغ در این دوره اتفاق افتاد. ابزارآلات جنگی، ظروف، یراق اسبها و آثار تزیینی و… از ساختههای بشر در این دوره تاریخی است.
دوره آهن
دوره آهن را میتوان یکی از مهمترین دورههای زندگی بشر دانست. به حد فاصل دوره مفرغ و امپراتوری هخامنشی در ایران، دوره آهن گفته میشود که در این دوره مردم ایران با چگونگی ذوب فلز آشنا شدند. دوره آهن را میتوان دوره رواج و افزایش دانش سفالگری نیز دانست که اشیای سفالی زیادی در شکلهای متنوع جانوری در این دوره ساخته شد. استفاده از اسب در زندگی روزمره، استفاده از آجرهای لعابدار و همچنین دفن اشیای ارزشمند درون مقبرهها در هنگام تدفین مردگان، از ویژگیهای دوره آهن به شمار میرود.
دوره ساسانی
اگر به تالار هفت طبقه اول در بخش تاریخی موزه ملی ایران بروید، میتوانید آثار زیبا و درخشان دوره ساسانی را در آن ببینید. در این دوره از تاریخ ایران که افراد سعی داشتند دوباره شکوه امپراتوری هخامنشی را زنده کنند، میتوانید آثار زیبای نقش شاهان بر روی پارچههای ابریشمی، ظرفهای سیمین و گچبریهای هنرمندانه را ببینید. اشیای فلزی، ظروف سیمین با نقشهای مختلف حیوانی و انسانی، سکههایی با نقش چهره پادشاهان، انواع تاجهای بسیار زیبا و خیره کننده، تزیینات آرایشی و… را میتوانید در این بخش از موزه زیبای ایران باستان در مجموعه موزه ملی ایران ببینید و از آن لذت ببرید.
موزه دوران اسلامی؛ یادآور کاخ ساسانی بیشاپور
موزه دوران اسلامی، در واقع دومین بخش از موزه ملی ایران را تشکیل میدهد. این موزه، آثار و اشیای ارزشمندی را که از ابتدای ورود اسلام به ایران ساخته شده، به نمایش گذاشته است.
این موزه تماشایی، چهار طبقه دارد که اشیای گرانبهای این دوره را در دو طبقه اول و دوم در معرض دید قرار دادهاند.
موزه دوران اسلامی شش تالار دارد که هر تالار، روایتگر تاریخ یک دوره خاص از حکومتهای ایران است.
نکته جالب درباره موزه دوران اسلامی در موزه ملی ایران شیوه معماری و ساختمان این موزه است. این ساختمان الهام گرفته از کاخ ساسانی در بیشاپور است و طرحی چیلیپایی و هشت ضلعی دارد. موزه دوران اسلامی مساحتی در حدود چهار هزار متر مربع دارد و در سال ۱۳۸۵ افتتاح شده است.
ترتیب تماشای آثار و بازدید از اشیای دوران مختلف، از طبقه دوم موزه صورت میگیرد و به طبقه اول میرسد.
تالار صدر اسلام
در میان آثاری که در تالار صدر اسلام به نمایش درآمدهاند، تاثیر زیاد هنر عصر ساسانی را میتوان به وضوح دید. این تاثیرپذیری آنقدر زیاد است که تفکیک آثار دو دوره صدر اسلام و دوره ساسانی از یکدیگر بسیار دشوار میشود. در دوره صدر اسلام، خط و کتابت رواج زیادی پیدا کرد و به این ترتیب، قرآنهای خط کوفی نوشته شده بر پوست آهو بسیار اهمیت دارد و میتوان گفت از مهمترین آثار این دوره به شمار میرود.
آثار درخشان این دوره شامل تزیینات گچبری، نقاشی روی گچ و شیشههای زیبای ساخته شده در شهر سیراف، ری و گرگان است. همچنین سکههای نقره (درهم) که به سکههای عرب-ساسانی شهرت دارند، در میان این آثار دیده میشود که زیبایی چشمنوازی دارد.
نکاتی که پیش از بازدید از موزه مادر باید بدانیم
برای بازدید از ساختمانهای موزه ملی کشور، باید بلیت تهیه کنید. یادتان باشد که بازدید از ساختمان هر موزه نیازمند تهیه بلیت جداگانه است.
بازدید از موزه ملی در نیمه اول سال از ساعت ۹ صبح الی ۱۹ عصر و در نیمه دوم سال از ساعت ۹ صبح الی ۱۷ عصر امکانپذیر است.
فراموش نکنید که پیش از ورود به ساختمان موزه، تلفن همراهتان را در حالت سکوت قرار دهید و در راهروها با صدای بلند صحبت نکنید. اگر دوست دارید از آثار و اشیای تاریخی عکاسی کنید، فراموش نکنید که این کار با دوربین حرفهای و فلاش زدن هنگام عکاسی ممنوع است. میتوانید عکسهایتان را با دوربین تلفن همراه و فلاش خاموش ثبت کنید.
اگر به همراه کودکان به موزه میروید تذکر لازم را برای رعایت سکوت به آنها بدهید و همچنین مراقب باشید تا به اشیا دست نزنند.
هنگام بازدید از موزه میتوانید کیف دستی و دیگر وسایل خود را به گیشه امانات تحویل دهید. باید بدانید که وسایلی از جمله لبتاپ، گوشی و دیگر وسایل الکترونیکی، پول، چک، دسته چک و کارتهای اعتباری، پوشاک و همچنین اشیای ارزشمند مانند جواهرات تحویل گرفته نمیشود.
اگر میخواهید به صورت گروهی از موزه بازدید کنید، باید بر اساس قوانین بازدید گروهی و اطلاع قبلی به موزه اقدام کنید.
راههای دسترسی به موزه ملی ایران
موزه ملی پایتخت، در مرکز شهر تهران قرار دارد و دسترسی به آن، با انواع وسایل نقلیه عمومی امکانپذیر است.
بسیاری از افراد، علاقهمندند که با خودروی شخصی خودشان به موزه بروند؛ اما به دلیل قرار گرفتن موزه در محدوده ترافیک شهری و مشکل جای پارک، پیشنهاد میشود که تردد در این منطقه، با وسایل نقلیه عمومی صورت بگیرد.
دسترسی با مترو:
اگر مترو را برای رفتن به موزه ملی انتخاب میکنید، باید در خط ۲ متروی تهران (فرهنگسرا-صادقیه) سوار قطار شده و در ایستگاه حسن آباد پیاده شوید. سپس از این ایستگاه به سمت خیابان امامخمینی و سیتیر حرکت کرده و به راحتی به موزه ملی برسید. دسترسی به موزه از ایستگاه متروی امام خمینی نیز امکانپذیر است.
دسترسی با اتوبوس:
اگر دوست دارید با اتوبوس به سمت موزه ملی ایران بروید، میتوانید اتوبوسهایی را که به پایانه « پارک شهر » میروند انتخاب کنید. پارک شهر یکی از پایانههای اتوبوسرانی تهران است که دقیقا رو به روی موزه ملی قرار دارد.
دسترسی با تاکسی:
تردد با تاکسی برای رفتن به موزه جذاب ملی بسیار آسان است. فقط کافیست تا یکی از تاکسیهایی را که به مقصد میدان امام خمینی، حسن آباد، پانزده خرداد و یا پارک شهر حرکت میکنند سوار شوید و به راحتی به موزه ملی پایتخت برسید.
دیدنیهای نزدیک به موزه
بسیاری از افراد و خصوصا گردشگرانی که از شهرها و کشورهای مختلف به مکانهای دیگر سفر میکنند، برنامهریزی میکنند تا بازدید منسجم و گاه فشردهای از مکانها داشته باشند.
برای آنکه در کوتاهترین زمان، از بیشتر مکانهای دیدنی بازدید و در هزینههایتان صرفه جویی کنید، بهتر است جاذبههای نزدیک به هم را بشناسید.
اگر در روز مشخصی به موزه ملی کشور میروید، میتوانید از خیابان سیتیر، میدان حسن آباد، سردر باغ ملی ، کلیسای انجیلی پطروس ، موزه آبگینه ، موزه جواهرات ملی ، کاخ گلستان و بازار تهران نیز دیدن کنید.