با شنیدن نام گرمسار چه چیزی در ذهن شما تداعی می‌شود؟ آیا اصلا این شهر را می‌شناسید؟ جالب است که حتی اگر برای بار اول نام این شهرستان به گوش شما بخورد، باز هم می‌توانید در مورد آن تصوری داشته باشید. زمانی که نام گرمسار به گوش کسی بخورد، بدون شک تصوری از گرما، خشکی و کویر در ذهن او ایجاد خواهد شد. البته این طبیعی بوده و به خاطر نام «گرم سار» است. گرمسار شهری بیابانی بوده و جزئی از استان سمنان محسوب می‌شود. شاید بسیاری از مسافرانی که به قصد سفر مشهد از آنجا عبور می‌کنند، تصوری از زیبایی‌های آن نداشته باشند. اما مگر می‌شود شهری که قدمت آن به دوران اشکانیان باز می‌گردد، جاذبه‌های دیدنی نداشته باشد؟ امروز قصد داریم تا شما را با جاهای دیدنی گرمسار آشنا کنیم. پس با سفرزون در این سفر داغ و هیجان انگیز همراه شوید.
گرمسار، شهری تاریخی در دل کویر
گرمسار در جنوب شرق تهران قرار دارد. از شمال به وسیله جاده آبسرد به فیروز کوه مربوط می‌شود. از شرق به سمنان راه داشته و از غرب به ورامین می‌رسد. همچنین اگر مسیر جنوب آن را از جاده حرم تا حرم ادامه دهید، به کاشان و اصفهان خواهید رسید. این شهر زیبا از سه طرف توسط رشته کوه‌های مختلف احاطه شده است. تنها مسیر دسترسی به شهر از بخش جنوبی است که به دلیل وجود کویر باز مانده. اگر از تهران عازم گرمسار هستید، باید حدود ۹۰ کیلومتر را از سه راه افسریه پشت سر بگذارید. اکثر مسیر بیابانی و گرم است و در انتهای مسیر از میان رشته کوهی بزرگ عبور خواهید کرد.
شاید با وجود این اوصاف تصور کنید که این شهر ارزش بازدید کردن ندارد. اما سخت در اشتباه هستید. گرمسار از زمان اشکانیان پا بر جا بوده است. در آن دوران آن را خواره می‌نامیدند. وجه تسمیه خواره بر دو دلیل است. اول از همه که در اوستا، به خورشید خواره می‌گویند. گرمسار را در آن دوران شهر خورشید می‌دانستند و آن را خواره می‌نامیدند. به علاوه اینکه گرمسار تنها ۸۵۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. به همین دلیل نیز آن را خواره به معنی خوار و کم ارتفاع می‌نامیدند.
جالب است بدانید که هنوز هم برخی از ساکنین سمنان، گرمسار را خواره خطاب می‌کنند. پس با این همه قدمت، باید خودتان را برای دیدن جاهای دیدنی گرمسار آماده کنید. از جاذبه‌های تاریخی گرفته تا کویر‌گردی را می‌توان در گرمسار تجربه کرد.
جاهای دیدنی گرمسار ، آثار باستانی
باید بدانید که بر اساس تاریخ مکتوب، قدمت شهر گرمسار به پیش از دوره اشکانیان نیز می‌رسد. بر اساس تحقیقات یکی از باستان‌شناسان مهم یونان، شهر‌هایی با نام‌های آخه آن، آپاما، خاراکس، کال لیوپ و کاتیرا در اطراف شهر گرمسار وجود داشته‌اند که امروزه دیگر اثری از آثار آنها باقی نمانده. اطراف گرمسار، بقایایی از قصر‌ها و قلعه‌های بزرگی به چشم می‌خورد که امروزه تنها از آنها خرابه‌ای بیش باقی نمانده. خرابه‌هایی که به دوران سلوکیان و هخامنشیان باز می‌گردد. قصرهایی رمز آلود که قدمت آنها در هاله‌ای از ابهام فرو رفته و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. حال قصد داریم تا شما را با جاهای دیدنی گرمسار و آثار باستانی آن بیشتر آشنا کنیم.
کاروانسرای شاه عباسی – ایوانکی
ایوانکی نام شهرستانی کوچک است که در حد فاصل بین تهران و گرمسار واقع شده. این شهرستان کوچک در بیست کیلومتری گرمسار قرار گرفته. به همین دلیل با وسیله نقلیه شخصی یا تاکسی می‌توان بیست دقیقه‌ای به ایوانکی رسید. در این شهرستان زیبا، کاروانسرایی چهار ایوانی قرار گرفته. کاروانسرایی که به شکل شمالی-جنوبی ساخته شده و برای ورود باید از ضلع جنوبی استفاده کرد. جالب است بدانید در کاروانسرای شاه عباسی، تنها از خشت، آجر، گل و سنگ استفاده شده و با این حال به خوبی در طول تاریخ سالم باقی مانده. در این کاروانسرا در ضلع شرقی و غربی دو شاه نشین ساخته شده تا از مهمانان ویژه پذیرایی کند.
کاروانسرای شاه عباسی ایوانکی، با ۲۴ حجره و همچنین چهار بار بند، جزء کاروانسراهای بزرگ آن دوران به شمار می‌آمده است. در حال حاضر این کاروانسرا بازسازی شده و تحت نظر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. به همین دلیل برای بازدید از این کاروانسرا، باید از سازمان میراث فرهنگی مجوز بگیرید.
کاروانسرای قصر بهرام
تعجبی نیست که در گرمسار، کاروانسراهای مختلفی وجود داشته باشند. اطراف گرمسار را تمام بیابان و کویر فرا گرفته است. به همین دلیل مسافران زمانی که به دشت گرمسار می‌رسیدند، باید در کاروانسراهای مختلف، نفسی تازه می‌کردند و با قمقمه‌هایی پر شده از آب زلال، به راه خود ادامه می‌دادند. در جنوب گرمسار و در نزدیکی دریاچه نمک و جاده قدیمی سنگ فرش، کاروانسرایی زیبا به نام کاروانسرای قصر بهرام همانند جواهری در دل کویر می‌درخشد. کاروانسرایی که در دوران شاه عباس صفوی بازسازی شد و دوباره زندگی در آن جریان پیدا کرد.
اینجا را بسیاری به نام کاروانسرای شاه عباسی یا رباط سیاه کوه نیز می‌شناسند. معماران آن دوران، هنر خود را در این کاروانسرا به معرض نمایش قرار داده‌اند. آنها با استفاده از سنگ‌های روشن در نمای خارجی کاروانسرا، تلاش کرده‌اند تا این مکان از دوردست همانند جواهری در دل کویر بدرخشد و چشم مسافران را به خود خیره کند. همچنین کاروانسرای قصر بهرام با دو حیاط بزرگ و شش برج نیم دایره در اطراف، عظمت زیادی داشته و این مساله باعث شهرت آن شده است.
جالب است بدانید که آب چشمه شاهی، چند کیلومتری با کاروانسرا فاصله دارد. به همین دلیل معماران آن دوران با استفاده از لوله کشی سفالی، آب را از دل کویر به داخل کاروانسرا کشاندند تا مسافران از آن سیر آب شوند. یک شب اقامت در این کاروانسرا و دیدن ستاره‌ها از فاصله نزدیک در دل کویر، چیزی نیست که بتوان از دست داد. کاروانسرای قصر بهرام را می‌توان به جرات یکی از بهترین جاهای دیدنی گرمسار دانست.
قصر حرم سرا
زمانی که به قصد دیدن کاروانسرای قصر بهرام عازم جنوب گرمسار هستید، باید بدانید که بنای باستانی دیگری نیز در همان محدوده وجود دارد. همانطور که می‌دانید در گذشته خاندان سلطنتی اصلا در کنار رعیت حاضر به زندگی کردن نبودند. به همین دلیل مکان اقامت آنها نیز باید متمایز می‌بود. در کنار کاروانسرای قصر بهرام، بنایی دیگر به نام قصر حرم سرا وجود داشت. هنگامی که خاندان سلطنتی در سفر بودند، این مکان تبدیل به حرم سرا و محلی برای استراحت خاندان سلطنتی می‌شد. همچنین در غیر این صورت، شکارچیان سلطنتی در آن استراحت می‌کردند.
حتی آب آشامیدنی این قصر از چشمه‌های دامنه سیاه کوه تامین می‌شد. معماران آن دوران با استفاده از یک کانال، آب را به یک استخر در بخش جنوبی حرم سرا رسانده بودند. سپس آب از استخر به وسیله کانال‌های کوچک به داخل حرم سرا هدایت می‌شد. این قصر که به دوران شاه عباس تعلق دارد را می‌توان یکی از جاهای دیدنی گرمسار دانست که حتما باید از آن دیدن کرد. همچنین از اینجا می‌توان به راحتی از دریاچه نمک و جاده سنگ فرش نیز دیدن کرد که جزء جاهای دیدنی گرمسار به شمار می‌آیند.
جاهای دیدنی گرمسار ، جاذبه های طبیعی
بنه کوه
اگر در سفر خود به گرمسار رسیدید و به دنبال مکانی برای کمپ زدن می‌گشتید، حتما به بنه کوه سری بزنید. بنه کوه در بخش شمالی گرمسار واقع شده است و بسیاری از ساکنین این شهر، اینجا را برای استراحت آخر هفته خود انتخاب می‌کنند. بنه کوه در انتهای رودخانه «حبله رود» قرار دارد و نسبت به سایر مناطق گرمسار، بیشتر به مازندران و فیروزکوه نزدیک است. از این رو فضای سبز زیبایی در بنه کوه انتظار شما را می‌کشد. این منطقه را می‌توان به نوعی پارک جنگلی مهم گرمسار دانست. بسیاری از مسافران که از وجود اینجا آگاه هستند، ترجیح می‌دهند در میانه راه حداقل کبابی خوشمزه در دل این طبیعت زیبا درست کرده و میل کنند.
پارک جنگلی پروفسور کردوانی
اگر پروفسور کردوانی را نمی‌شناسید، باید بدانید که او را پدر کویر شناسی ایران می‌دانند. از این رو پارک جنگلی ۹۰ هکتاری گرمسار را به نام او نام گذاری کرده‌اند. این پارک در سال ۱۳۶۱ تاسیس شد و یکی از جاهای دیدنی گرمسار به شمار می‌آید. همچنین باید بدانید که درجه هوای این منطقه همیشه چند درجه‌ای کمتر از سایر بخش‌های گرمسار است.
کویر
کویر را همیشه می‌توان نمادی از هیچ دانست. نمادی از پایان حیات و شروع انحطاط. بخشی از زمین که انسان طاقت مقابله با آن را ندارد. اما در عین حال، کویر همان بخشی است که انگار آسمان به زمین می‌رسد و می‌توانید ستاره‌ها را با دست بگیرید. بخشی که انگار خداوند پایانی برای آن در نظر نگرفته است و می‌توان وسعت زمین را درک کرد. سکوت محض، پوشش گیاهی منحصر به فرد، آسمانی آبی و موجوداتی که شاید اصلا در زندگی خود ندیده باشید.
مهم نیست که ترجیح می دهید در تور های آفرود شرکت کنید یا به پیاده‌روی در کویر بپردازید. بی شک کویر اینجا، جزء بهترین جاهای دیدنی گرمسار به شمار می‌آید. البته توصیه می‌شود که با تجهیزات کامل و به صورت گروهی وارد این کویر شوید و حداقل یک شب را در بیابان سپری کنید. توجه داشته باشید که بر خلاف باور عموم، انتخاب فصل زمستان برای دیدن کویر گرمسار کاملا اشتباه است. شب‌های کویر گرمسار بسیار سرد و طاقت‌فرسا است.
خب سفرزونی عزیز، نظر شما در مورد جاهای دیدنی گرمسار چیست؟ آیا به نظر شما این شهر کوچک ارزش یک سفر چند روزه را دارد؟ آیا تا به حال از این شهر دیدن کرده‌اید؟ به نظر شما کدام کویر ایران برای کویر‌گردی بهتر است؟ دلایل خود را با ما در میان بگذارید. فراموش نکنید که ما عاشق شنیدن نظرات و تجربیات شما هستیم!
