قوم لر ؛ از اصیل‌ترین اقوام باستانی

فرهنگ، هنر و آداب و رسوم هر قوم تمایزهای آن با سایر اقوام را مشخص می‌کند و دقیقاً همین تمایزهاست که هر قوم را برای آشنایی و مطالعه جذاب می‌کند.قوم لر از مهمترین اقوام ایران است که در گستره‌ای از رشته کوه‌های زاگرس تا جلگۀ خوزستان و مرکز ایران به زندگی کوچ رویی و یکجانشینی خود ادامه می دهد. لرها ایلات و  انشعابات زیادی دارند. ما پیش از این مطلبی را به ایل بزرگ بختیاری اختصاص داده بودیم. حال در این مطلب قصد داریم که مردم لر را به صورت کلی‌تر بررسی کنیم. پس با سفرزون همراه باشید.

تقسیم‌بندی لرها

قوم لر را به دو بخش لر بزرگ و کوچک تقسیم می کنند. لر بزرگ از ایل بزرگ بختیاری و طوایف ممسنی و بویراحمدی تشکیل می شوند و منظور لر کوچک از مردمان لر ساکن در لرستان، همدان و بخش هایی از ایلام اند.

این تقسیم بندی پیشینه ای سیاسی دارد که اندک اندک به تقسیم بندی های قوم شناختی نیز راه یافته است. مناطق لر کوچک در دورۀ قاجار به دو بخش پیشکوه و پشتکوه تقسیم شدند که رود سیمره نقطۀ مرزی آن به شمار می‌آمد. منظور از پیشکوه استان لرستان و مناطق لر نشین در استان‌های همدان بود و منظور از پشت کوه مناطق لر‌نشین استان ایلام امروز.

خواستگاه و پیشینه

امروز مردم­شناسان قوم لر را از اقوام ایرانی به شمار می‌آورند. زبان، آئین‌ها و هنجارهای فرهنگی-اجتماعی این قوم نشان می‌دهند که قطعاً آنان یکی از اقوام ایرانی‌اند. مناطقی که امروز قوم لر در آن ساکن‌اند، پیش از استیلای ایرانی‌ها، محل سکونت و حوزه فرهنگی کاسی ها، عیلامی‌ها یا دیگر اقوام آسیایی بوده است. با حضور ایرانی‌ها در این منطقه، سکاها و مادها بر نواحی شمالی این منطقه و پارس‌ها در نواحی جنوبی و جنوب شرقی آن قدرت را به دست گرفتند و صاحب نفوذ شدند.

وجه تسمیه

علت نام‌گذاری این قوم به «لر»، دقیقاً مشخص نیست، اما آنچه از زبان و رفتارهای آئینی و ساختار اجتماعی قوم لر برداشت می‌شود، نشان می دهند که این قوم، اصالتاً ایرانی بوده که در گذر زمان با دیگر اقوام ایرانی و غیر ایرانی داد و ستدهای فرهنگی و حتی نژادی داشته است. بر پایۀ نظراتی که در منابع کهن آمده و تحلیل هایی که از این منابع شده است، می توان دو نظر کلی را برای نام‌گذاری این قوم بیان داشت:

۱. لر واژه‌ای‌ست ایرانی که با لهراسب ارتباط دارد و احتمالاً نام شخصی بوده باشد.

۲. لر برگرفته شده از نام مکانی است که در محدودۀ زاگرس قرار داشته است.

زبان لری

گویش‌های زبان لری نزدیک‌ترین گویش‌های ایرانی به زبان فارسی هستند. زبان لری همانند زبان فارسی نواده‌ای از زبان پارسی میانه است و واژه‌های آن همانندی بسیاری با فارسی دارد. ریشه زبان‌های ایرانی لری (بختیاری، خرم‌آبادی) مانند زبان فارسی به پارسی میانه (پهلوی ساسانی) و از طریق پارسی میانه به پارسی باستان (زبان هخامنشیان) برمی‌گردد. ویژگی‌های زبان لری نشان می‌دهد که چیرگی زبان‌های ایرانی در منطقه کنونی لرستان در تاریخ باستان از سوی ناحیه پارس صورت گرفته و نه از سوی ناحیه ماد. زبان‌شناسانی دیگر لری را یک پیوستار زبانی از گویش‌های ایرانی جنوب غربی بین گونه‌های فارسی و کردی دانسته‌اند. سکندر امان‌اللهی دربارهٔ زبان مردم لرستان می‌گوید: «بیشتر لرهای لرستان به لهجه‌ای ایرانی که به نام لری شناخته می‌شود سخن می‌گویند با این حال نزدیک به نصف لرهای استان لرستان به لکی، لهجهٔ دیگر ایرانی سخن می‌گویند. لهجه لری به فارسی نزدیک‌تر است درحالی که لکی به کردی نزدیک‌تر می‌باشد.»

شباهت لرها با قوم کرد

در دورۀ اشکانی و ساسانی به همه مردمانی که در نواحی کوهستانی زاگرس و جنوب آن زندگی کوچرویی و معیشتِ متکی بر دام داشتند و به جنگاوری مشهور بودند، «کُرد» یا «گُرد» می‌گفتند. این نام‌گذاری رویکردی عام داشت و مطلقاً مقصودش «قوم کرد» که امروز شناخته می‌شود، نبوده است. در اذهان عمومیِ لرها، آن‌ها خود را برادر کردها می‌دانند زیرا چه از لحاظ نوع رقص، موسیقی، زبان و… بین آن‌ها شباهت‌های بسیاری وجود دارد.

پوشش قوم لر

پوشاک مردم لر به‌طور کلی یکسان است که در برخی موارد تفاوت‌هایی میان ایل‌های مختلف وجود دارد. مردان لر به‌طور کلی لباسی یکسان می‌پوشند که متشکل از یک کلاه نمدی، یک پیراهن به همراه جلیقه و شلواری که به‌طور معمول بلند و آزاد است. کلاه مردان لر از پشم تهیه شده و معمولاً در رنگ‌های سیاه و قهوه‌ای می‌باشد. چوقا پوشش مردان لر است که به رنگ‌های مختلف در میان ایل‌های مختلف به کار گرفته می‌شود. چوقا در لرهای ساکن استان لرستان کمتر و در میان بختیاری‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیراهن مردان لر یقه‌ای به صورت مستقیم با دکمه‌ای در سمت راست یقه بوده‌است. شلوار یا به لری پاپوش با یک کمربند چرم یا اُرسی بزرگ به دور کمر بسته می‌شود. کفش مردم لر گیوه است.

حجاب در میان زنان لر مرسوم نیست. پیراهن زنان لر یک پیراهن با آستین‌های بلند همراه با یک دامن بلند است. پوشش سر زنان لر در ایل‌ها مختلف متفاوت است. در میان زنان لر ساکن شمال (لرستان) پوشش سر نوعی پارچه است که به دور سر به روشی خاص پیچیده می‌شود اما در میان زنان ایل‌های جنوب (بختیاری‌ها) پوشش سر زنان نوعی روسری کوچک است. رنگ لباس زنان لر رنگ‌های شاد و مختلف است به جز به هنگام عزا و سوگواری.

موسیقی لری

بی شک موسیقی هر قوم بخشی از فرهنگ و هویت آن ملت و نماینده احساسات، آرزو‌ها، عقاید و سنت‌های آن‌هاست. موسیقی لری از زمینه و پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر برخوردار است. آثار موسیقی لری از جهت محتوا و درون‌مایه به هفت بخش تقسیم می‌شوند: حماسی، عاشقانه، سوگواری، کار، طنز، مذهبی و معرفی طبیعت. از ابزار آلاتی که بیشتر در موسیقی قوم لر استفاده می‌شود و باعث  تمایز موسیقی این خطه از کشور  می‌گردد می‌‌توان به سازهای کمانچه، سرنا، دهل، تنبک و تنبور اشاره کرد.

۱۰ نقطه ترسناک ایران ؛ سفر با چاشنی وحشت و هیجان

تا‌‌به‌حال برای ترسیدن سفر کرده‌اید؟! واقعاً سؤال عجیبی است! اما عجیب‌تر از آن پاسخ مثبت عده‌ای از گردشگران ماجراجو به آن است. شاید قدری دیوانه‌کننده به نظر برسد ولی هستند گردشگرانی که به قول قدیمی‌ها دنبال دردسر‌ند و نمی‌توانند گوشه‌ای آرام بنشینند! عیبی ندارد؛ طبیعت به فکر آن‌ها هم بوده و مکان‌های مخوفی را برایشان کنار گذاشته. مکان‌هایی که شاید با شنیدن اسمشان به خود نلرزیم؛ ولی با قرار گرفتن در فضای وهم‌آلودشان مو به تن‌مان راست شود. حال خواه باغ یا تالاب باشد، خواه دره یا دریاچه. جا‌های ترسناکی هم هستند که بازمانده‌‌ی انسان‌های گذشته‌اند و می‌توانند از راه دور هم خوفناک به نظر برسند؛ نظیر قنات،‌ قلعه یا قبرستان. به هرحال انتخاب با شماست که از کدام دسته بیشتر بترسید!‌ ما فقط قرار است در این مقاله ۱۰ نقطه ترسناک ایران را به شما معرفی کنیم. اگر از آن دسته انسان‌های ماجراجویی هستید که حاضرند هیجان را تا مرز زهر‌ِترک شدن تجربه کنند، این مطلب سفرزون دقیقاً مختص شما نوشته شده. پس نفس عمیقی بکشید و تا انتها آن را بخوانید.

تالاب ارواح؛ پرسه در سکوتی مه‌آلود

در پنج‌ کیلومتری شمال روستای چلندرِ نوشهر، در میان جنگل‌های انبوه پهن برگ ملا کلا، تالابی مه‌آلود وجود دارد. درون تالاب درختان خشکیده‌ای قد علم کرده‌اند که به‌خاطر هیبت عجیب و غریب و مترسک‌وارشان به درختان مرده شهرت دارند. به دلیل رطوبت بالای منطقه در اغلب اوقات، تالاب را مه غلیظی فرا گرفته و آن را در میان جنگل انبوه پنهان می‌کند و دسترسی به آن را دشوارتر. این فضا را در حالتی تصور کنید که گاهی صدای حیوانات وحشی، سکوت وهم‌آلود تالاب ارواح را به هم می‌زند. ترکیب غریبی است؛ اما نترسید! آدم‌های زیادی به اینجا آمده‌اند و مسیر پر‌خطر جنگل را تا رسیدن به  تالاب طی کرده‌اند. اگر از مردم اطراف تالاب بپرسید داستان‌های زیادی برای شما خواهند گفت. اما شنیدن کی بود مانند دیدن؟! برای دیدن واقعیت مسیرتان را به سمت تالاب ادامه دهید و پس از دیدن تالاب ارواح داستان خودتان را برای دیگران تعریف کنید.

از کیلومتر دوازده مسیر نور به نوشهر که وارد جاده فرعی روستای چلندر شدید به محیط بانی خواهید رسید. بعد از انجام اقدامات اداری لازم جاده شمالی را به طول ۱۰ کیلومتر ادامه دهید. پس از مشاهده تابلوی دشت و بند ممرز وارد جاده فرعی شوید و به تالاب ارواح، یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران برسید.

ریگ‌جن؛ برمودای اسرارآمیز ایران

حتی شنیدن‌ این‌ ادعا که در جایی اجنه با هم صحبت می‌کنند هم دیوانه‌کننده به نظر می‌رسد! کویر ریگ جن در نواحی غرب و جنوب غربی دشت کویر و شرق دریاچه نمک، منطقه‌ای اسرارآمیز است پر از تلماسه‌ها و باتلاق‌های نمکی. جریان‌های بادی که همواره چیدمان تپه‌های ماسه‌ای را تغییر داده و سبب برخورد شن‌ها می‌شوند باعث شده تا محلی‌ها افسانه‌هایی در مورد صحبت کردن اجنه بسازند. کویر ریگ‌جن‌ که یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران است تا سال‌ها اسرارآمیز و مجهول مانده بود. تا حدی که عده‌ای به آن لقب مثلث برمودای ایران را داده بودند. در کنار افسانه‌های تخیلی از وجود نیروهای شیطانی، نداشتن هیچ چشمه یا چاه آبی در منطقه و همین‌طور صعب‌العبور بودن مسیر، کمتر کسی جرئت رفتن به این منطقه را داشته است.

تا قرن گذشته تنها دو کویر‌شناس اروپایی در سفرنامه‌های خود به وجود چنین کویری در ایران اشاره‌ کرده‌اند. اما در سال‌های اخیر گروه‌های کویرپیمایی زیادی با تجهیزات حرفه‌ای و ماشین‌های بیابانی به این نقطه سفر کرده‌اند. شما هم اگر هوس چالش مرگ و زندگی کرده‌اید، با تجهیزات کامل به ریگ‌جن یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران سفر کنید.

دریاچه گنج؛ دو‌راهی مرگ یا ثروت!

اما بشنوید از دریاچه زیبا و سحرآمیزی که همه چیز را در خود فرو می‌بلعد‌! در یکی از مناطق کوهستانی استان آذربایجان غربی، در شمال شرقی تکاب مجموعه‌ای به نام تخت سلیمان وجود دارد که دریاچه گنج نگین انگشتری آن است. در بازدید از این دریاچه متوجه تابلو‌های متعددی می‌شوید که علایم هشدار دهنده “شنا ممنوع!” را نشان می‌دهند، چرا که دریاچه گنج با بی‌رحمی تمام، هر جنبنده‌ای را در خود می‌بلعد و خطر مرگ در آن حتمی است. در چند سال اخیر که عده‌ای این تابلو‌ها را نادیده گرفته و وارد دریاچه شده‌اند، نه تنها زنده برنگشتند، بلکه جسدشان هم پیدا نشد. افسانه‌های زیادی در مورد دریاچه گنج وجود دارد.

برخی‌ معتقدند حضرت سلیمان در این نقطه عصای خود را بر زمین کوبیده، چشمه‌ای جوشیده و دریاچه‌ای را پدید آورده است. از آنجا که در طول تاریخ قومیت‌ها و پادشاهان زیادی از جمله کوروش، اشیاء قیمتی و ارزشمند خود را به عنوان نذر یا برای محفوظ ماندن به این دریاچه ریخته‌اند، به دریاچه گنج شهرت یافته است. این دریاچه یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران است و چون در هیچ دوره‌ای از تاریخ دسترسی به عمق دریاچه وجود نداشته، می‌توان امیدوار بود که گنجینه‌های زیادی از دنیای باستان در کف آن مدفون باشد. اما چه کسی کاشف اولین گنج خواهد بود؟

دره ستارگان؛ یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران

تا قبل از رسیدن‌ به دره ستارگان احتمالاً شایعات عجیب و‌غریبی در موردش خواهید شنید که خیالبافی‌هایتان را نسبت به آنجا چند برابر می کند. شایعاتی در مورد صدا‌های ترسناک و ارواح سرگردانی که قرار است شب‌هنگام به سراغتان بیایند! به محض ورود به دره با ستون‌های سنگی عجیبی و غریبی رو‌به‌رو می‌شویم که هر کدام ژست‌های مختلفی به خود گرفته و جسور و گستاخ ایستاده‌اند. به گمان اهالی منطقه میلیون‌ها سال پیش که ستارگان با زمین برخورد کردند، خاک منطقه بالا آمده و پس از شکل گرفتن، خشک شده و به صورت فعلی درآمده است. به خاطر چینش و همچنین شکل خاص این ستون‌ها، وزش باد در لا‌به‌لای آن‌ها ایجاد سر و صدایی ترسناک می‌کند.

اهالی منطقه معتقدند که این صداهای ترسناک متعلق به جن‌ها و ارواح سرگردانی است که همیشه در منطقه حضور داشته و در حال زمزمه هستند. همین باور باعث شده که بومیان به هنگام شب و تاریکی هوا از حضور در دره‌ی ستارگان پرهیز کنند. دره ستارگان از جمله عجایب هفتگانه‌ قشم است که در شمال روستای برکه خلف واقع شده. از خرافات و شایعات که بگذریم، شب‌های دره ستارگان واقعا پر از ستاره است و البته یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران.

باغ سنگی؛ تجسمی سوررئال در میان بیابان

در وسط بیابانی برهوت باغی شش ضلعی را تجسم کنید که به جای میوه از درختانش، سنگ آویزان باشد! سوررئال‌تر از این نمی‌شود باغی سراغ داشت. باغ سنگی یک پدیده طبیعی نیست؛ بلکه اثری است هنری به  ابتکار یک باغدار کر و لال در بیابان‌های سیرجان و البته یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران. درویش‌خان اسفندیارپور باغدار و کشاورزی بود که پس از اصلاحات ارضی در سال ۱۳۴۰ بخش زیادی از املاکش را از دست داد. او به نشانه اعتراض دست از باغداری برداشت و پس از خشک شدن درختانش، از شاخه‌های درختان سنگ آویزان کرد و همچون میوه از آن‌ها مراقبت می‌کرد.

با دیدن باغ سنگی متوجه خواهید شد که برپا کردن آن به هیچ وجه کار ساده‌ای نبوده و نکاتی هم وجود دارد که به رازآمیز بودن باغ دامن می‌زند؛ مثل سوراخ بودن سنگ‌ها یا حمل چند کیلومتری و آویزان کردنشان که نمی‌تواسته کار یک نفر باشد. باغ سنگی آینه زندگی و تفکرات درویش‌خان بوده و در طی سالیان دراز کامل شده است. در سال ۱۳۵۵ پرویز کیمیاوی مستندی به نام باغ سنگی ساخت و سبب شهرت جهانی این باغ شد. باغ سنگی سیرجان یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران، در دهستان بلورد، روستای میاندوآب، در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی سیرجان واقع شده است.

قلعه زاهدان کهنه؛ کشتارگاه تیمور لنگ

به طور‌کلی هر بقایایی از گذشته که ساخته‌ی دست انسان باشد، ترسی ذاتی درون خود دارد؛ به خصوص اگر اجساد انسان‌هایی از گذشته نیز درون آن دفن باشد. زاهدان کهنه بقایایی از پایتخت بزرگ سیستان در دوره اسلامی است که در ۲۷ کیلومتری شرق زابل واقع شده است. این شهر در زمان خود به قدری عظمت داشته که یک باستان‌شناس مشهور انگلیسی آن را به لندن شرق تشبیه کرده است. اما امروزه به جز قلعه و برج و بارویی از آن نمانده است.

قلعه یا ارگ زاهدان کهنه با برج‌هایی به قطر ۱۸/۵ متر و باروهایی به ارتفاع ۱۵ متر، هیچ بنای رقیبی را در تاریخ دوره اسلامی، هم‌ردیف خود نمی‌بیند. شهر زاهدان کهنه در حمله و محاصره تیمور مغول که صرفاً از طریق بستن کانال‌های آب توانست به آن مسلط شود به شدت تخریب شد و ۲۵ سال بعد با حمله شاهرخ تیموری برای همیشه در بستر تاریخ خفته ماند.

در کنار قلعه زاهدان کهنه آرامگاهی به نام چهل پیر یا چهل‌وچهار زاهد کهنه وجود دارد. این‌ها مردانی هستند که توسط تیمور لنگ گردن زده شده و در کنار ارگ دفن شدند. بعید نسیت که روح آن‌ها هنوز هم در اطراف قلعه سرگردان باشد. اگر می‌خواهید مطمئن شوید بد نیست شبانه سری به آن حوالی بزنید! قلعه زاهدان کهنه یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران است.

گورستان سفید‌چاه؛ ضیافت هولناک سنگ‌قبرها

گورستان‌ها از هولناک‌ترین مکان‌های زمین‌اند. حتی اگر هیچ ویژگی خاصی نداشته باشند همیشه بوی مرگ می‌دهند. در شمال ایران و خطه سرسبز مازندران روستایی وجود دارد به نام سفید‌چاه که تمام شهرتش را مدیون داشتن گورستانی به همین نام است. گورستانی که یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران است و اهالی آن اعتقاد دارند اجساد مردگانشان هیچ‌گاه فاسد نمی‌شود. نه این‌که از روی خرافه این را بگویند. بلکه معتقدند خاک سفیدِ پر‌آهک راستا، اجساد را از فساد و تجزیه در امان نگه می‌دارد. اما از حرف و حدیث‌ها که بگذریم،‌ ظاهر اسرارآمیز گورستان چیز دیگری است. سنگ قبر‌های ایستاده با اشکال هندسی عجیب و غریب طوری قرار گرفته‌اند که ما را به یاد جلوه‌های ویژه فیلم‌های ترسناک و رمان‌های گوتیک عصر ویکتوریا می‌اندازند!

سنگ‌ قبرها از اسم و رسم مردگانشان می‌‌گویند؛ از شغل و کسب‌و‌کار آن‌ها و حتی خلقیات و روحیاتشان. اما این‌ها را با زبان تصویر می‌گویند. با نقوش نمادین گیاهی و حیوانی و ابزاری: از کبوتر و روباه و خرگوش و شتر گرفته تا سرو و کمان و شمشیر و خورشید. جنسیت افراد هم از سنگ قبرشان پیداست. در صورتی که بالای سنگ شکل یک شانه دوسر وجود داشته باشد، این قبر متعلق به یک مرد بوده و در صورت وجود شکل شانه یک‌سر، فرد دفن شده یک زن است. روستای سفیدچاه میزبان یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران در بخش یانه‌سرِ شهرستان بهشهر قرار دارد.

کول‌خرسان؛ یا دره ارواح؟

در طبیعت مکان‌هایی وجود دارند که در عین زیبایی و چشم نواز بودنشان، پر‌مخاطره و رعب‌انگیز‌ند. با دیدن جذابیت‌شان به سمتشان می‌روید و در دل‌شان پیشروی می‌کنید، غافل از آن‌که ممکن است خطر در کمین‌تان باشد.

کول خرسان واقع در ۲۵ کیلومتری شهر دزفول، دره‌ای صعب‌العبور در میان کوه‌های زاگرس است که به دره ارواح مشهور شده. مسیر باریکی از میان دو دیواره سنگی تا چندین کیلومتر ادامه دارد به نحوی که ارتفاع دیواره‌ها گاه به بیش از صد متر رسیده و حتی در نقاطی آسمان هم از نظر محو می‌شود. در جای جای مسیر باریکه های آب جاری است و روییدنی های گوناگونی از جمله سدر و کُنار و پرسیاووشان، مسیر دره را شبیه به فیلم‌های ماجراجویانه کرده است.

اگر مسیر دره را ادامه دهید به گرداب مرگ خواهید رسید که بخشی از رودخانه پرخروش دز آن را به عنوان پایان فیلم برای‌تان به نمایش گذاشته است. هرازگاهی گزارش‌های مرگ‌باری از این جاذبه ماجراجویانه مخابره می‌شود که عمدتاً هم متوجه گردشگران است. احتمالاً بی دلیل نیست که نام آن را دره ارواح گذاشته‌اند. هرچه نباشد اینجا یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران است.

دودکش جن؛ دیده‌بان‌های همیشه ایستاده

برخی پدیده‌های طبیعی هم هستند که اسم‌شان از خودشان ترسناک‌تر است! به طور کلی هر چیزی که نام جن را در خود داشته باشد جلب نظر می‌کند. چون جن پدیده‌ای پنهانی است و تقریباً هیچکس آن را ندیده، پس همیشه جذابیت خود را حفظ خواهد کرد. جالب است بدانید که خود کلمه جن هم به معنای پوشیده و مخفی است. اما دودکش جن هیچ ربطی به جن و اجنه ندارد! بلکه نام پدیده‌ای زمین‌شناسی است که در اثر فرسایش و رسوبات آبرفتی ایجاد می‌شود و نام غربی آن هم «هودو» است. هودو‌ها ستون‌های سر به فلک کشیده‌ای شبیه مناره از جنس خاک رس فشرده هستند که در اثر فرسایش طولانی ایجاد شده‌اند. در بالای این ستون‌ها تخته سنگ مسطحی قرار دارد که ظاهری دودکش مانند به آن داده است.

می‌توانید دسته‌ای از این دودکش‌ها را در مسیر ماهنشان به قلعه بهستان، در ۱۰۰ کیلومتری زنجان، ملاقات کنید. ماه‌نشان دیرزمانی در هزاران سال پیش محل حکمرانی ماد‌ها بوده و شهری پر رمز‌و‌راز است. حضور دودکش‌های جن با آن هیبت‌های دراز و قارچی‌شکل هم به رازآلود بودن این منطقه دامن زده و اینجا را تبدیل به یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران کرده است.

قنات قصبه؛ هزارتویی مخوف در دل تاریکی

بشر در طول تاریخ تمدن خود، مکان‌هایی ساخته که برای انسان‌های پس از خود مایه‌ی شگفتی بوده است. نظیر اهرام ثلاثه مصر یا آیینه اسکندر که همیشه پر رمز و راز بخشی از عجایب هفتگانه جهان بوده‌اند. اما در گوشه و کنار دنیا بنا‌های شگفت‌انگیز دیگری هم وجود دارند که کمتر شناخته شده‌اند. قنات قصبه گناباد قدیمی‌ترین و عمیق‌ترین قنات حفر‌شده ایران و جهان است و قدمت آن به اولین حکومت‌های بشری یعنی هخامنشیان باز‌می‌گردد. آن‌چه در مورد این قنات مایه شگفتی است، کندن ۳۳ کیلومتر کانال مارپیچ در زیر زمین و حفر مادر‌چاه قنات به طول ۳۰۰ متر است که با توجه به امکانات ۲۵۰۰ سال پیش، یک شاهکار به نظر می‌رسد. همین امر باعث شده تا عده زیادی باور نکنند که ساخت این مارپیچ‌ عظیم، تاریک و مخوف در زیر زمین به دست بشر بوده باشد.

آن هم در نزدیکی شهری به نام گناباد که ساکنانش باور دارند نام قدیم آن جن آباد بوده است. افسانه‌های زیادی در مورد اجنه، ارواح سرگردان و ساخت قنات به دست دیو‌ها یا حفاران قد‌بلند وجود دارد که از لحاظ علمی پایه و اساسی ندارند. به هر‌حال برای گردشگران تنها اجازه بازدید ۷۰۰ متر از بنا که بتن‌ریزی شده است وجود دارد. اما دیدن همین مقدار هم برای مشاهده شاهکارهای مهندسی ایرانیان باستان و وجود این همه قصه و افسانه پیرامون قنات قصبه، یکی از ۱۰ نقطه ترسناک ایران راهگشا خواهد بود.

 

کوهستان سبز مسقط ؛ سفر به دل کوه‌های عمان

شهر مسقط به عنوان‌ پایتخت عمان، یکی از زیباترین‌ شهرهای این کشور است که به سبب موقعیت جغرافیایی مناسب، مناظر طبیعی و وجود بناهای تاریخی و زیبا اهمیت زیادی دارد. مسقط شهری کوچک است که علی‌رغم وسعت کم، طبیعت بی‌نظیری دارد. یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر، کوهستان سبز یا جبل اخضر است. کوهستان سبز مسقط با زیبایی خیره‌کننده خود و وجود چشمه‌های فراوان، از مکان‌های بسیار زیبا و محبوب گردشگران به حساب می‌آید.

کشور عمان در سال‌های اخیر، با پیشرفت‌های چشمگیری که در عرصه گردشگری داشته‌، به یکی از مقاصد محبوب گردشگران تبدیل شده‌ است. عمان با زیبایی‌های طبیعی، سازه‌های انسانی، سواحل دیدنی و بناهای منحصر به فرد، در میان توریست‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد و هر ساله حجم زیادی از گردشگران از سراسر دنیا و خصوصا ایران به آنجا سفر می‌کنند.

اگر دوست دارید درباره کوهستان سبز مسقط بیشتر بدانید و با این جاذبه زیبا، دیدنی و منحصر به فرد آشنا شوید، با سفرزون همراه باشید:

کوهستان سبز مسقط در دامان عمان

کوهستان سبز مسقط، کوهی مرتفع و سرسبز است که در کشور عمان قرار دارد.  ارتفاع کوهستان سبز در حدود ۳۰۷۵ متر است که محلی زیبا و توریستی در این کشور به حساب می‌آید که بسیاری از گردشگران و تورهای گردشگری، برنامه سفرشان را به صورتی تنظیم می‌کنند تا در روزهای اقامت در عمان، حتما به دامان این کوه زیبا بروند. چشمه‌های فراوان و گوناگونی که در کوهستان سبز مسقط وجود دارند، عامل اصلی سبزی و سرزندگی این منطقه است.

آب این چشمه‌ها زلال و پاکیزه‌اند و بسیاری از افراد این منطقه از آب آن‌ها به عنوان داروی بیماری‌ها استفاده می‌کنند. اگر به این کوهستان زیبا و دیدنی می‌روید، پاهایتان را چند دقیقه‌ در آب خنک چشمه بگذارید و از خنکای آن استفاده کنید. در این کوهستان و در کنار چشمه‌سارهای زیبای آن میوه‌های سردسیری خوش‌طعمی می‌رویند که مزه حقیقی میوه‌های خاص و جذاب این ناحیه تا مدت طولانی زیر زبانتان جا خوش می‌کند.

این کوه دره‌های ناهموار و پر فراز و نشیب بسیاری دارد که قدم زدن در آن‌ها تجربه بی‌نظیر و جدیدی برایتان خواهد بود. اگر به حاشیه کوهستان سبز مسقط نگاه کنید، زمین‌های کشاورزی فراوانی می‌بینید که به تناسب شغل اغلب مردم این ناحیه به وجود آمده‌ است. محصولات کشاورزی و باغی این ناحیه معروف و بسیار خوشمزه‌اند. اگر از آن دسته افرادی هستید که عسل دوست دارند، می‌توانید از زنبورداران کوهستان سبز مسقط عسل اعلی و با کیفیت تهیه کنید. عسل‌های این منطقه طعم بسیار خوبی دارند و البته کمی گران هستند.

جزئیاتی دیگر از این کوهستان زیبا

اگر شهر مسقط را برای سفر انتخاب می‌کنید، می‌توانید لذت یک کوهنوردی جذاب را تجربه و ریه‌هایتان را از هوای پاک و خنک این کوهستان سبز پر کنید.کوهنوردی در این کوه مرتفع و سرسبز، یکی از بهترین تفریحاتی است که مردم مسقط و گردشگران این کشور می‌توانند به آن بپردازند. شهر مسقط علاوه‌بر کوهستان سبز و طبیعت منحصر به فرد آن، دارای جاذبه‌های طبیعی و همچنین دیدنی‌های تاریخی و جذاب است که اگر با دقت به این شهر نگاه کنید، می‌توانید پیوند زیبای میان سنت و مدرنیته را شاهد باشید.کشور عمان و شهر مسقط، پایتخت کوچک اما دیدنی آن، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری است که با انتخاب آن و سفر به آنجا، تجربه‌های متفاوتی را به دست خواهید آورد. در سال‌های اخیر بسیاری از مردم ایران به دلیل نزدیک بودن به عمان و همچنین پیوند‌های فرهنگی و مذهبی با این کشور، برای سفر به آن برنامه‌ریزی و این کشور را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری خود انتخاب کرده‌اند.

بهترین زمان سفر به کوهستان سبز مسقط

از آنجایی که عمان، آب و هوایی بیابانی، گرم و خشک دارد، تابستان‌های این کشور بسیار گرم است و وجود رطوبت زیاد در هوا می‌تواند اذیت کننده باشد. در فصل بهار و پاییز نیز، هوای این منطقه گرم است و سفر به این کشور در این دو فصل پیشنهاد نمی‌شود.

بنابراین بهترین زمان سفر به عمان، فصل زمستان است. در این فصل هوای منطقه خنک و مطبوع است و ایده‌آل‌ترین زمان برای گردش در عمان و خصوصا کوهستان سبز مسقط شمرده می‌شود. اگر در فصل زمستان به این منطقه سفر کنید، می‌توانید از هوای معتدل آن و وزش باد ملایم در کوهستان لذت ببرید. فصل زمستان از فصول پر گردشگر عمان به حساب می‌رود و به همین دلیل هزینه اقامت در این فصل کمی گران‌تر است.

چگونه به عمان سفر کنیم؟

اگر برای اولین بار است که به عمان سفر می‌کنید، بهتر است که با تورهای مسافرتی به این منطقه بروید. در ایران بسیاری از آژانس‌های معتبر و شناخته شده، تورهای مسافرتی عمان را برای سفر گردشگران به این منطقه می‌فروشند.

بهترین راه سفر به عمان، از طریق هوایی و پرواز با هواپیما است. می‌توانید بسته به تور خریداری شده، به یکی از شهرهای مسقط یا صلاله که دارای فرودگاه هستند پرواز کنید و پس از حدود ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه به این کشور زیبا برسید.

آنچه در سفر به عمان و کوهستان سبز مسقط باید بدانیم

برای رفتن به عمان، اگر با تورهای مسافرتی سفر می‌کنید، یادتان باشد که تور را از آژانس‌های قابل اطمینان خریداری کنید تا هم سفری ایمن را تجربه کنید و هم خیالتان از کیفیت پرواز و محل اقامت راحت باشد.

از آنجایی که هوای این منطقه گرم است، لباس‌های نخی و خنک را برای سفر انتخاب کنید. فراموش نکنید که چمدان سنگین می‌تواند شما را برای حمل و جابه‌جایی آن دچار زحمت کند، بنابراین چمدان‌هایتان را سبک و کم حجم ببندید تا از پرداخت اضافه بار در فرودگاه نیز راحت باشید. برای آن که در هنگام دریافت بار و یا در صورت گم شدن چمدان راحت‌تر و سریع‌تر آن را پیدا کنید، چمدان‌هایتان را با رنگ مشخص و یا کاور رنگ رشن از دیگر چمدان‌ها متمایز کنید.

برای گردش در کوهستان سبز مسقط، نیازمند یک جفت کفش راحت و مناسب پیاده‌روی هستید تا بتوانید مدت زمانی را در کوهستان پیاده طی کنید. برای رفتن به این کوهستان، حتما همراه با  گروه و فرد آشنا به مسیر حرکت کنید. غذاهای سنتی عربی جزو خوشمزه‌ترین و محبوب‌ترین غذاها در میان ملل مختلف است، بنابراین درسفر به عمان، حتما غذاهای خوش‌طعم عربی را امتحان کنید.

کوهستان سبز مسقط، هدیه طبیعت به زمین است، پس در هنگام گشت‌وگذار در آن، مراقب محیط زیست این منطقه باشید.

شما درباره عمان و پایتخت زیبای آن چگونه فکر می‌کنید؟ آیا تا به حال به عمان سفر کرده‌اید و یا شهر‌ مسقط را از نزدیک دیده‌اید؟ نظر شما درباره طبیعت عمان و کوهستان سبز مسقط چیست؟ نکات و تجربیات ارزشمند خود را درباره سفر به عمان و گردش در کوهستان سبز مسقط، با ما به اشتراک بگذارید و دوستان سفرزونی‌تان را برای سفر به این منطقه راهنمایی کنید.

خانه اپرای مسقط ؛ پلی میان فرهنگ‌ها و ملل مختلف

در شهر مسقط می‌توانید مکان‌ها و ساختمان‌های جذاب، منحصر به فرد و جدیدی را ببینید که سبک معماری و هنرهای به کار رفته در آن‌ها خاص و چشم‌نواز است. یکی از زیباترین بناهای مسقط که با طراحی بی‌نظیر و خیره‌کننده‌اش، موجب شگفتی گردشگران شده، خانه اپرای مسقط است.

عمان، یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس است. این کشور، در چند سال اخیر به رشد و پیشرفت چشمگیری دست یافته و به عنوان یکی از دیدنی‌ترین کشورها مطرح می‌شود. این کشور زیبا، با سابقه‌ای طولانی، قدمت زیادی در حوزه تاریخی، فرهنگی، هنر و معماری دارد که می‌توان این قدمت را در آثار و بناهای این کشور به خوبی دید. عمان از سوی گردشگران، به عنوان کشوری زیبا و دوست‌داشتنی معرفی می‌شود که خصوصا پایتخت آن، مسقط، محبوبیت زیادی در میان آن‌ها دارد. بسیاری از شاهکارهای هنری، ساختمان‌ها و بناهای جدید و جذاب، سواحل زیبا و چشم‌نواز و … در شهر مسقط قرار دارد که همین ویژگی‌ها، باعث شده تا گردشگران بسیاری از کشورهای مختلف جهان، خصوصا کشور ایران، به آنجا سفر کنند.

اگر دوست دارید خانه اپرای مسقط را بشناسید و درباره آن بیشتر بدانید، با سفرزون همراه شوید:

ماجرای خانه اپرای مسقط و سلطان قابوس

سلطان قابوس، پادشاه عمان به دلیل حکومت دراز مدت خود در این کشور، آثار زیبا و ارزنده‌ای را در عمان بنا کرده است. بسیاری از بناهای زیبا و مکان‌های دیدنی مسقط، به دستور سلطان قابوس بنا شده‌اند که یکی از زیباترین و خیره‌کننده‌ترین این آثار، خانه اپرای مسقط است.

کار ساخت خانه اپرا در شهر مسقط در سال ۲۰۰۱ آغاز شد و ۱۰ سال بعد، یعنی در سال ۲۰۱۱ به پایان رسید و به طور رسمی افتتاح شد. کار معماری این خانه اپرای سلطنتی را فردی به نام carillion alawi انجام داده  که در ساخت آن از انواع مصالح و تزیینات خاص استفاده کرده است. دلیل طولانی شدن زمان ساخت این خانه اپرا نیز، به دلیل به کار بردن تزیینات فوق‌العاده و ظریف آن است که کنار هم چیدن آن‌ها و تبدیل آن به یک شاهکار هنری زمان زیادی می‌برد.  هدف از ساخت این خانه اپرا علاقه زیاد سلطان قابوس به هنر موسیقی و جمع کردن هنرمندان و موسیقیدانان بنام مسقط و دیگر کشورهای دنیا در کنار یکدیگر بود. این شاهکار زیبای هنر معماری در شهر مسقط، محلی برای اجرای موسیقی از سوی بهترین هنرمندان این عرصه است.

گردشگرانی که هر ساله به کشور عمان و شهر مسقط سفر می‌کنند، در اولین روزهای سفر خود به این خانه اپرای بی‌نظیر و زیبا می‌روند و از حجم زیبایی آن شگفت‌زده می‌شوند.

ویژگی‌های خانه موسیقی اپرای مسقط

خانه اپرای مسقط، شاهکار زیبا و شگفت‌انگیزی در کشور عمان است که به عنوان اولین خانه اپرا در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس معرفی می‌شود که معماری بومی و نه غربی دارد. در ساخت بنای شکوهمند این خانه موسیقی، نوع معماری بومی و کلاسیک اسلامی و ساخت سالنی را می‌توانید به خوبی ببینید و تفاوت سبک سنتی و زیبایی آن را با معماری سبک غربی بفهمید.

گردشگرانی که به مقصد عمان و شهر مسقط سفر می‌کنند، این خانه اپرای زیبا را به عنوان یکی از عجیب‌ترین و محبوب‌ترین سازه‌های عمان می‌شناسند. در طراحی داخلی این خانه اپرا از هنرهای زیبایی همچون دکوراسیون چوبی و منبت‌کاری برگ طلا در آن، گچبری‌های ظریف و هنرمندانه، لوسترهای بزرگ و کریستال، درب‌های بزرگ و مجلل و ظریف‌کاری‌های خاص استفاده شده است.

کاربری سالن خانه اپرای مسقط با طرح‌های به روز و جدید، قابلیت استفاده چند منظوره را فراهم کرده است. سبک ساخت این خانه اپرای دیدنی به گونه‌ایست که هم برای اجرای موسیقی و انواع کنسرت‌ها مناسب است و هم قابلیت اجرای تئاتر و برگزاری نمایش‌های مختلف را دارد.

جزئیاتی دیگر از بنای خانه اپرا

ظرفیت و گنجایش این سالن چند طبقه، ۱۱۰۰ نفر است و فضایی بزرگ و وسیع را به خودش اختصاص داده. طبقات بالایی خانه اپرای مسقط به شکل نعل اسبی در پیرامون سن قرار گرفته است که امکان تماشای راحت برنامه‌ها را برای تماشاگران فراهم می‌کند. از مهم‌ترین ویژگی‌های این شاهکار معماری، سیستم صوتی و پخش صدای آن است که به گونه‌ای عمل می‌کند تا صدا به یک اندازه و با کیفیتی بالا به تمامی نقاط سالن برسد.

اما زیبایی این خانه اپرا تنها به طراحی داخلی آن محدود نمی‌شود. فضای بیرونی این خانه موسیقی سلطنتی، زیبایی و شکوه این سالن را چند برابر کرده است. خانه اپرای مسقط در محلی قرار دارد که از چهار جهت توسط درختان بلند و چشم‌انداز باغ‌های زیبا احاطه شده و همین ویژگی شکوه آن را به بیشتر به رخ می‌کشد. خانه اپرای مسقط با معماری بی‌نظیر کلاسیک اسلامی و بومی، همچنین جمع کردن هنرمندان مختلف از سراسر جهان به این مجموعه برای اجرای هنر خود، به عنوان اولین اپرا خانه شبه جزیره عربستان، همانند پلی میان فرهنگ‌های مختلف و ملل گوناگون عمل کرده است.

ساخت این بنای باشکوه و مجلل و دیگر بناهای زیبا در این منطقه، باعث شده تا کشور عمان بیشتر دیده شود و حجم گردشگرانی که آنجا را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب می‌کنند، افزایش یابد. اگر قصد سفر به یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس را دارید، حتما کشور عمان را انتخاب کنید تا از زیبایی‌های این منطقه نهایت لذت را ببرید.

بهترین زمان سفر به مسقط

آب و هوای عمان و شهر مسقط، مانند دیگر مناطق شبه جزیره عربستان همچون دبی، بیابانی، گرم و خشک است. فصل تابستان در کشور عمان بسیار گرم و مرطوب است و دمای هوا در طول روز به ۳۸ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. در فصل بهار و پاییز نیز هوای عمان گرم است.

اما بهترین زمان برای سفر به عمان و پایتخت آن، شهر مسقط، فصل زمستان است که هوا مطبوع و معتدل است و رطوبت کمتری دارد. در فصل زمستان و در طول روز دمای هوای این منطقه در حدود ۲۴ درجه سانتی‌گراد است که در شب به ۲۱ درجه سانتی‌گراد می‌رسد که هوایی دلپذیر و خنک است. اگر قصد سفر به عمان را دارید، برنامه سفرتان را برای فصل زمستان تنظیم کنید تا گرما و رطوبت هوا اذیتتان نکند.

چگونه به عمان سفر کنیم؟

برای سفر به عمان، بهترین گزینه راه هوایی و سفر با هواپیما است. در سفر به عمان می‌توانید به تناسب بودجه و زمان‌بندی خود یکی انواع تورهای مسافرتی را انتخاب و خریداری کنید. شهر مسقط و صلاله در کشور عمان دارای فرودگاه‌ هستند که می‌توانید با یک پرواز مستقیم به آنجا بروید. مدت زمانی که طول می‌کشد تا از تهران به مسقط برسید در حدود ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه است.

آنچه در سفر به عمان باید بدانیم

برای خرید تور مسافرتی به این کشور، حتما بلیط خود را از آژانس‌های معتبر و شناخته شده انتخاب و خریداری کنید. با خرید تور از آژانس‌های قابل اطمینان، می‌توانید از کیفیت پرواز، سفر و محل اقامتتان مطمئن باشید.

از آنجایی که عمان در منطقه گرمسیری قرار دارد،  سعی کنید در سفر به این کشور لباس‌های نخی و خنک را انتخاب و با خودتان ببرید. تا جایی که امکان دارد، چمدان‌هایتان را سبک و کم‌حجم ببندید تا حمل آن آسان‌تر باشد و از پرداخت اضافه بار در فرودگاه جلوگیری کنید. برای آن که هنگام تحویل بار و یا در صورت گم شدن چمدانتان در فرودگاه، راحت‌تر آن را پیدا کنید، چمدان‌هایتان را با رنگی مشخص، کاور رنگ روشن و یا یک برچسب متفاوت، از دیگر چمدان‌ها متمایز کنید. کلاه لبه‌دار، کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی را فراموش نکنید و اگر دوست دارید در عمان به تفریحات آبی بپردازید، لباس شنای مناسب تهیه کنید.

شهر مسقط پر از زیبایی و شگفتی و دیدنی‌های جذاب است، بنابراین با یک برنامه‌ریزی مناسب و زمان‌بندی خوب، می‌توانید از همه این جاذبه‌های زیبا دیدن کنید. غذاها و خوراکی‌های عربی بسیار معروف و خوشمزه‌اند، اگر به عمان سفر کردید، حتما انواع غذاهای سنتی و خوراکی‌های عربی را امتحان کنید از طعم بی‌نظیر آن‌ها لذت ببرید. دوربین عکاسی را برای ثبت زیبایی‌های مسقط و لحظات جذابتان در طول سفر فراموش نکنید.

و نکته آخر اینکه در هنگام بازدید از زیبایی‌های عمان، همچون یک گردشگر حرفه‌ای عمل کنید و مراقب آثار و بناهای دیدنی این کشور باشید.

غارهای آجانتا ، میراثی کهن در دل کوه‌های هند

آجانتا، نام مجموعه غارهای اعجاب‌انگیزی است که در نزدیکی شهر جالگائون هند قرار دارد. این غارها، در واقع معابدی بودایی هستند که حدود ۲۰۰ سال پیش از میلاد ساخته شده‌اند. در این منطقه مجموعاً ۳۰ غار اسرارآمیز وجود دارد که درون آن‌ها پر از مجسمه‌ها و نقاشی‌هاییست که با دیدن آن‌ها انگشت به دهان خواهید ماند. هر یک از این نقاشی‌ها و تندیس‌ها راوی داستان‌ یا عقیده‌ای مذهبی در رابطه با آیین بودا هستند. غارهای آجانتا میراثی از انسان‌های گذشته‌اند که به‌کارگیری این میزان از ظرافت، زیبایی و هنر در ساخت آن‌ها، هر بیننده‌ای را به شگفتی وا می‌دارد. با سفرزون قدم به تاریخ بگذارید تا شما را با رمز و رازهای این غارها آشنا کنیم و با هم غرق در داستان‌ها و افسانه‌های کهن شویم.

موقعیت جغرافیایی غارهای آجانتا

غارهای باستانی آجانتا در ۵۶ کیلومتری جنوبِ شهر جالگائون، در یکی از ایالت‌های هند به نام مَهاراشترا قرار دارند. این غارها در خارج از روستایی به همین نام و در بخشی از کوه‌های گهات غربی واقع شده‌اند. معابد زیبای آجانتا در شیب سنگیِ دره‌ای U-شکل و در امتداد رودخانه‌ای به نام وگهور (Waghur) ساخته شده‌اند.

ماجرای کشف غارها

غارها حدود هزار سال زیر جنگل‌های انبوهی پنهان بودند و به صورت مکانی متروکه در آمدند، اما کاملاً اتفاقی پیدا شدند. ماجرا از این قرار است که در سال ۱۸۱۹ میلادی، یک افسر انگلیسی به نام جان اسمیت که به همراه چند تنِ دیگر، برای شکار به این منطقه آمده بودند، در مسیر خود تصادفاً با غارهایی کشف نشده برخورد کردند. غارهایی که نمونه‌ای عالی از هنر مذهبی بودایی هستند. بدین ترتیب پس از قرن‌ها پنهان ماندن، درهای غار دوباره به روی انسان‌ها گشوده شد.

طی چند سال، آوازه‌ی کشف غارها در همه جا پیچید و به هدفی برای سو‌ءاستفاده‌ی افراد سودجو و شکارچیان گنج تبدیل شد. اندکی بعد، توجه باستان‌شناسی به نام جیمز فرگوسن که به شدت به تاریخ‌ معماری و عتیقه‌جات هندی علاقه‌مند بود، به غارها جلب شد. این باستان‌شناس تصمیم گرفت به مطالعه و تحقیق روی این معابد تاریخی که در دل کوه حفر شده‌اند، بپردازد. او غارها را شماره‌گذاری کرد و اقدامات مهم و ارزشمندی را در جهت حفظ این گنجینه‌ی باستانی انجام داد. از جمله‌ی این اقدامات، بازسازی و احیای نقاشی‌های داخل غارها با کمک گرفتن از نقاش، عکاس و عتیقه‌شناسی به نام رابرت گیل بود.

این مجموعه در سال ۱۹۸۳ میلادی وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شد و در حال حاضر توسط و تحت کنترل و نظارت سازمان مطالعات باستانی هند(ASI)  نگهداری می‌شود.

تاریخچه‌ی غارهای آجانتا

مجموعه غارهای آجانتا در دو مرحله ساخته شده‌اند. نخستین مرحله‌ به سده‌ی دوم پیش از میلاد و زمان حکومت سلسله‌ی ساتاوانا (قرن دوم پیش از میلاد- قرن ۲ میلادی) برمی‌گردد که غارهای ۸، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۳و A15 در این زمان احداث شدند. در این دوره، هینه‌یانه که از شاخه‌های دین بودا است، رواج داشت. فعالیت این بخش از آجانتا، تا قرن اول میلادی ادامه پیدا کرد. مرحله‌ی بعدی در قرن‌های ۵ و ۶ میلادی و با حمایت حاکمان امپراتوری واکاتاکا (قرن ۳ تا ۶ میلادی)، و به طور خاص پادشاه هاریسنا (Harisena) انجام شد. در آن زمان، گرایش زیاد اندیشه‌های هند به اسطوره‌سازی سبب پیدایش شاخه‌ی جدیدی از دین بودا به نام مهایانه (Mahayana) شد که اعمال دینی سخت‌تری نسبت به هینه‌یانه داشت.

مرگ ناگهانی هاریسنا باعث متوقف شدنِ ساخت آجانتا گردید.

غارهای سی‌گانه‌ی آجانتا و معماری آن‌ها

مجموعه معابد آجانتا شامل ۳۰ غار است که هر یک ویژگی خاص خود را دارند. ۵ مورد از این غارها چایتیا (سالن‌های مخصوص دعا و مراقبه‌ی راهبان بودایی‌) و بقیه ویهارا (معبد بودایی) هستند. جزئیات خیره‌کننده و تحسین برانگیزی که در نقاشی‌های دیواری و مجسمه‌های این غارها وجود دارد، آن‌ها را در شمار بهترین غارنگاره‌های باستانی هند قرار داده است. نقاشی‌هایی که با رنگ‌های گرم و زنده‌ی طبیعی و مصنوعی رنگ‌آمیزی شده‌اند. رنگ‌هایی که با گذشت بیش از هزار سال هنوز بخش زیادی از آن‌ها سالم باقی مانده‌اند. تأثیرپذیری از سبک‌های معماری مناطقی چون سریلانکا و تبت در نقاشی‌های غارهای آجانتا کاملاً مشهود است. در بیشتر این مجسمه‌های سنگی و نقاشی‌های دیواری، زندگی بودا و پیروانش و آموزه‌های دینی و فلسفی او را نشان می‌دهد. در ادامه هر یک از غارها را به صورت مختصر معرفی می‌کنیم. شروع نامگذاری غارها، به ترتیب از نزدیک‌ترین غار به روستای آجانتا است.

راه‌های رفتن به غارهای آجانتا

از طریق هواپیما: فرودگاه محلی اورنگ آباد، نزدیک‌ترین فرودگاه به غارهای تاریخی آجانتا است. می‌توانید ابتدا از شهرهای بزرگی چون بمبئی و دهلی خود را به اورنگ آباد برسانید و سپس مسیر ۳۳۳ کیلومتری تا آجانتا را با تاکسی طی کنید.

از طریق قطار: ایستگاه جالگائون که در فاصله‌ی ۵۶ کیلومتری از آجانتا قرار دارد، نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به غارهاست. از اکثر شهرهای بزرگ هند، می‌توان از طریق قطار به جالگائون رفت و سپس با استفاده از تاکسی به غارهای آجانتا رسید.

ز طریق اتوبوس: می‌توانید ابتدا به طریقی به اورنگ آباد بروید و سپس با استفاده از خطی که مقصد آن بوستان و باغ وحش سیدارت (Siddharth) است، در ورودی مجموعه‌ی آجانتا پیاده شوید.

زمان‌هایبازدید از مجموعه‌ی آجانتا

گردشگران می‌توانند در تمام روزهای هفته به جز دوشنبه، از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر از این غارهای افسانه‌ای دیدن کنند.

 

غارهای الورا ، غلبه انسان بر طبیعت در هندوستان

متاسفانه حتی سفر‌های خارجی ما نیز محدود به برخی کشور‌های خاص شده. بسیاری از ما نمی‌دانیم به عنوان مثال با هزینه سفر به تایلند، می‌توانیم چه سفر‌های زیبایی را تجربه نماییم. یکی از مکان‌های دیدنی که اصلا نباید تجربه سفر به آن را از دست دهید، هندوستان است. سفر به هندوستان مملوء از شگفتی‌هایی است که انتظار شما را می‌کشند تا آنها را کشف کنید. یکی از این شگفتی‌ها، غارهای الورا نام دارد. با سفرزون همراه شونید تا سفری خیالی به غارهای الورا هندوستان را کنار ما تجربه کنید.

غارهای الورا، جاذبه‌ای دیدنی در نزدکی بمبئی

در منطقه‌ی اورانگاباد مهاراشترا، مجموعه‌ای از بزرگ‌ترین غارهای جهان قرار دارند. شاید بر اساس دیده‌های ما در ایران، تصور کنیم که این غار نیز بر فرض مثال شبیه به غاری همانند غار علیصدر است. برخلاف چیزی که تصور می‌کنید، غارهای الارو علاوه بر یک پدیده طبیعی، ساخته دست بشر هم است. مردم هندوستان، حدود یک هزار سال پیش، با دست دل این سنگ را تراشیده‌اند و معابدی زیبا در این غار‌های بزرگ طبیعی ایجاد کرده‌اند. فاصله غار‌های الارو از بمبئی و پونا زیاد نیست و به راحتی می‌توانید خودتان را به این غارها برسانید.

غار‌های الارو در سال ۱۹۸۳ به ثبت آثار جهانی یونسکو در آمدند. از آن زمان به بعد گردشگران خارجی زیادی جذب این جاذبه دیدنی شدند، اما هنوز متاسفانه مسافران ایرانی از وجود چنین جاذبه زیبایی آگاهی ندارند. شگفتی‌های این غارها تمامی ندارند و در هر دالان یک شگفتی جدید انتظار شما را می‌کشد.

چند غار در مجموعه غارهای الارو قرار دارند؟

اگر به راهنمای سفر مراجعه کنید، خواهید دید که تنها سی و چهار غار در مجموعه غارهای الارو وجود دارند. اما در اصل بیش از یکصد غار در این منطقه وجود دارد که همگی آنها ساخته دست بشر هستند. یکی از جاذبه‌های مهم فرهنگی هندوستان وجود خدایان متعدد و مذاهب مختلفی است. حتی هنوز هم مذهب‌های مختلفی داخل هندوستان وجود دارد اما پیروان این مذاهب بدون هیچ مشکلی کنار هم زندگی کرده و به عقاید هم احترام می‌گذارند.غارهای الارو نیز دقیقا نماد همان موضوع است. حدود هزار سال پیش، اهالی هندوستان این معابد یا همان غارها را ساختند. نکته مهم و قابل توجه در اینجا این است که هر غار یک شماره منحصر به فرد خود را داشته و متعلق به یک مذهب خاص هندسی است. در حال حاضر دوازده غار متعلق به بودایی‌ها، ۱۷ غار متعلق به هندو‌ها و پنج غار به آیین جنیسم تعلق دارند. تمامی این غارها را در بین سال‌های ششصد تا هزار میلادی ساخته‌اند و این نشان دهنده ارتباط خوب بین ادیان مختلف هندوستان از آن دوران تا به امروز است.

دلیل ساخت غارهای الارو

اهالیث هندوستان از این غارها به عنوان مکان عبادت و نیایش استفاده می‌کردند. حتی برخی از آنها کاربردی همانند صوعه داشته و راهبان بودا و هندو در آن زندگی می‌کردند. حتی مکان‌هایی برای زندگی پیروان این مذاهب وجود داشته تا در این معابد تحصیل و زندگی کنند.

ز طرف دیگر شاید از خودتان بپرسید که چرا چنین معابد بزرگی در دل غار‌های سنگی ساخته شده‌اند. شاید از نظر شما این مکان دور افتاده باشد، اما باید به این موضوع توجه کنید که غارهای الارو در مسیر جاده‌ی تجاری تاریخی آسیای جنوبی قرار دارند. این یعنی تردد تاجران از این جاده انجام می‌شده و همین مساله باعث شده بود تا غارهای الارو تبدیل به یک مرکز مهم تجاری شوند. حتی هنوز هم این غارها برای ایالت مهاراشترا ارزشمند هستند و جزء مشهورترین و محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری این ایالت به شمار می‌آیند.
دولت هندوستان نیز به صورت مستقیم روی این غارها نظارت دارد و همیشه بودجه‌ای برای حفاظت و مرمت آن در نظر می‌گیرد.

سختی ساخت غار های الورا

خب تا به اینجا متوجه شده‌اید که این غارها، همانند غار‌های طبیعی نیستند و مردم این سرزمین تلاش زیادی کرده‌اند تا این معابد را ایجاد کنند. واقعا به نوعی سختی آن را نمی‌توان کمتر از ساخت اهرام مصر دانست. اهالی هندوستان در میان تپه‌های چاراناندری که از جنس سنگ‌های آتشفشانی بازالت هستند، تنها با دست و ابزار‌های ابتدایی این سازه‌ها را ایجاد کردند.

جالب است بدانید بر اساس سند‌های تاریخی، حدودا ساخت غارهای الورا از سال ۵۰۰ پس از میلاد مسیح آغاز شد. جالب‌تر آنکه بر اساس آمار باستان شناسی، تا حدود سال ۷۵۰ پس از میلاد مسیح، ساخت این ابنیه به طول انجامیده! یعنی حدود ۲۵۰ سال مردم هندوستان برای ساخت این غارها تلاش کردند!

شاید با دیدن این غارها به وجد بیایید. اما قطعا با دانستن این موضوع که تنها با اسکنه یا مغار این دیواره‌‌ها را تراشیده‌اند و حدود ۲۵۰ سال برای این کار زمان گذاشته‌اند، بیشتر متعجب خواهید شد و قدر لحظه به لحظه‌ای که در آنجا سپری می‌کنید را خواهید دانست. شاید در حدود چهار تا پنج نسل بی وقفه تلاش کردند تا نسل امروز ما بتواند از چنین آثار زیبای دیدن کند. اما واقعا ما برای نسل آینده چه میراثی می‌گذاریم؟

غارهای بوداییان

غار‌های بوداییان جزء اولین معابدی بودند که ساخته شدند. شاید بتواند از این موضوع نتیجه گرفت که آیین بوداییان در آن زمان از اهمیت بیشتری برخوردار بود به همین دلیل آن را در اولویت قرار دادند. باید بدانید که در تمامی غارهای الورا به غیر از غار دهم، صومعه‌سرا‌هایی وجود داشتند تا در آن راهبه‌ها بخوابند، غذا بخورند و یا از بیماران پرستاری کنند.

گذر زمان و پیشرفت دانش اهالی هندوستان را می‌توان در نحوه ساخت این غارها مشاهده کرد. به عنوان مثال زمانی که به غار شماره یک نگاه می‌کنیم، بسیار ساده ساخته شده و سنگ تراشی و تزئینات در حداقل سطح ممکن قرار دارند. در غار شماره که متعلق به بوداییان است، تنها هشت سلول رهبانی کوچک وجود دارد. حال اگر کمی به غار شماره یازده دقت کنیم، خواهیم دید که در سه طبقه ساخته شده و یک تالار بسیار بزرگ در طبقه بالایی خود دارد. واقعا خیره کننده است که چطور از دل سنگ یک معبد سه طبقه با دست و مغار تراشیده‌اند!

در زیارتگاه‌های غارهای الورا، یک سری دیوار به چشم می‌خورند که دارای پنج بودا هستند. این بوداها را می‌توان باقی مانده بودا در قلمرو زمین دانست. همچنین باید بدانید که در کنار این پنج بودا، هفت بودای دیگر وجود دارند که تمثیلی از گذشته هستند.

بهترین زمان سفر به غار‌های الورا

 

در مورد سفر‌های خارجی و دیدن جاذبه‌های آنجا، اینطور نیست که تنها بتوانید به خاطر دیدن یک جاذبه عازم این سفر شوید. اما به صورت کلی هوای اطراف بمبئی و به صورت کلی هندوستان، از ماه نوامبر تا مارس نسبتا خنک‌تر از ماه‌های دیگر سال است. در نتیجه بهترین زمان را برای سفر به هندوستان می‌توان در همین محدوده دانست.

اطلاعات بازدید از غارهای الورا

شما هر روز هفته به جز سه‌شنبه‌ها می‌توانید از این غارهای زیبا بازدید کنید. ساعت کار این مجموعه بر اساس فصل متفاوت است. به همین دلیل بهتر است طلوع آفتاب و غروب آفتاب را به عنوان ساعت کاری آنها معرفی کرد. با وجود اینکه هنوز مردم ایران شناخت زیادی در مورد غارهای الورا ندارند، اما سایر قسمت‌های جهان آن را به خوبی می‌شناسند و همیشه در تمامی ایام سال این منطقه بسیار شلوغ و انباشته از توریست است.
در گذشته از این غارها به عنوان عبادت‌گاه استفاده می‌کردند و جاذبه‌های بسیاری برای دیدن دارد. به همین دلیل ترجیحا صبح زود نزدیک طول آفتاب خودتان را به اینجا برسانید تا با خیال آسوده و در خلوتی، به ترتیب همه غارها را ببینید و از آن لذت ببرید.

امکانات رفاهی، خدماتی و اقامتی اطراف غارهای الورا

اطراف این غارها کاملا بکر و دست نخورده هستند و نباید انتظار دیدن فروشگاه‌های مختلف را داشته باشید. به همین دلیل بهتر است به اندازه چند ساعتی که در آنجا هستید، آب و خوراکی همراه خود بیاورید. در نتیجه زمانی که به اورانگاباد رسیدید، می‌توانید از فروشگاه‌های اطراف خرید کنید و سپس عازم منطقه الورا شوید.

از طرف دیگر نزدیک‌ترین شهر به آنجا اورانگاباد خواهد بود. با توجه به اینکه این منطقه تا بمبئی یا پونا بسیار فاصله دارد، شاید بخواهید که شب را در همان اطراف سپری کنید و فردا عاز بمبئی یا پونا شوید. یا گاهی ممکن است بلیت در همان روزی که می‌خواهید برای بازگشت پیدا نکنید. به هر صورت داخل اورانگاباد می‌توانید مکان‌های برای اقامت پیدا کرده و یک شب را نیز در سفر خود آنجا سپری کنید.

نحوه دسترسی به غارهای الورا هندوستان

همانطور که ذکر کردیم، نزدیک‌ترین شهرها به غارهای الورا ، بمبئی و پونا یا همان پونه هستند. مجموعه غارهای الورا حدود چهارصد کیلومتر از بمبئی و حدود دویست و پنجاه کیلومتر از پونا فاصله دارند. شما می‌توانید خودتان را با اتوبس و یا قطار به این منطقه زیبا برسانید. البته متاسفانه نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به این منطقه در ۳۰ کیلومتری آنجا قرار دارد. به هر صورت اگر از قطار استفاده می‌کنید، باید در ایستگاه اورانگاباد پیاده شوید. از آنجا نیز باید یک تاکسی بگیرید و به سمت غار‌های الورا حرکت کنید.

از مبمئی تا اورانگاباد با قطار حدود شش الی هفت ساعت فاصله وجود دارد. در حقیقت بازدید از این غارها برای شما یک سفره یک روزه خواهد بود. البته اورانگاباد یک فرودگاه نیز دارد، اگر هزینه بلیت هواپیما برای شما مهم نیست و ترجیح می‌دهید زمان کمتری را هدر دهید، می‌توانید از هر جای هندوستان خودتان را با هواپیما به این شهر برسانید.

خاجوراهو ، مجموعه‌ای افسانه‌ای از معابد قرون وسطایی

مجموعه‌ معابد خاجوراهو ، نمونه‌ای فوق‌العاده از این بناهای تاریخی و مذهبی است که با معماری‌های زیبا و مجسمه‌های هنرمندانه و عجیب و غریب،  داستان‌ها و افسانه‌های بی‌شماری را به تصویر می‌کشد. داستان‌هایی جذاب و شنیدنی که بازدیدکنندگان را با فرهنگ و تفکرات مردمان باستان آشنا می‌سازد. سفرزون می‌خواهد شما را به این مجموعه‌ی تاریخی ببرد تا با زیبایی‌های آن بیشتر آشنا شوید. پس با ما همراه باشید.

هندوستان، تاریخی بسیار کهن دارد و ظهور اولین تمدن‌ها در آن، به حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد باز می‌گردد. این تاریخِ غنی باعث شده که هند، موزه‌ای به وسعت یک کشور باشد! از شمال تا جنوب و از شرق تا غربِ این سرزمین، آثار باستانی شگفت‌انگیز و معرکه‌ای وجود دارد که تاریخ ساخت برخی از آن‌ها به چندین قرن پیش از میلاد می‌رسد. از ویژگی‌های شاخص این کشور تنوع ادیان، وجود مذاهب فراوان و باور عمیق مردم به آیین‌هایشان است. این باورها ریشه در تاریخ دارد و از گذشته‌های دور، از اهمیت و جایگاه بسیار بالایی در زندگی مردمان هند برخوردار بوده است. وجود معابد تاریخی در نقاط مختلف هندوستان این مسأله را اثبات می‌کند.

موقعیت مکانی

معابد تاریخی خاجوراهو در مجاورت دهکده‌ای کوچک و زیبا به همین نام، در قسمت مرکزی هند، ایالت مادیا پرادش، بخش چاتراپور و در سواحل یکی از انشعاب‌های رودخانه‌ی کِن قرار دارند. این دهکده در فاصله‌ی ۶۳۵ کیلومتری جنوب شرقی دهلی نو، پایتخت هند، واقع شده است.

نگاهی به تاریخچه‌ی مجموعه

ایالت مادیا پرادش، در طول تاریخ هند، منطقه‌ای با اهمیت بوده و از این رو آثار فراوانی از اعصار مختلف در آن باقی مانده است. این معابد از زیباترین و مهم‌ترین بناهای تاریخی ایالت مادیا پرادش و از بهترین آثار به جا مانده از قرون وسطی در هند هستند که نمایشی بی‌بدیل از هنر معماری، خلاقیت و تخیل مردمان گذشته‌اند.

بیشتر این معابد در سال‌های ۹۵۰ تا ۱۱۵۰ میلادی توسط حاکمان سلسله‌ی چاندلا ساخته شد. در این زمان، امپراتوری چاندلا در اوج قدرت خود قرار داشت. ساخت معابد در میان پادشاهان این سلسله یک سنت بود، به گونه‌ای که گفته می‌شود هر پادشاه، دست کم یک معبد در زمان حکومت خود بنا کرده است. فرمانروایان چاندلا همواره در تلاش بودند که فعالیت‌های سیاسی خود را از امور مذهبی و فرهنگی جدا کنند. آن‌ها این منطقه را به عنوان پایتخت مذهبی و ماهوبا، که در فاصله‌ی ۶۰ کیلومتری آن قرار داشت را به عنوان پایتخت سیاسی خود برگزیدند.

پس از سقوط سلسله‌ی چاندلا در سال ۱۱۵۰ میلادی، تاخت و تازهای فراوانی به این بخش صورت گرفت و ساکنان آن برای جلوگیری از ویرانی بیشتر معابد، خارج شدن از مرکز توجه و در امان ماندن خودشان، به طور کامل منطقه را ترک کردند. در قرن‌های ۱۳ تا ۱۸ میلادی، معبدها در پوشش جنگلی انبوهی پنهان شده بودند تا اینکه در سال ۱۸۳۸، یک افسر بریتانیایی به نام بِرت، تصادفاً به اطلاعاتی دست یافت که منجر به کشف دوباره‌ی آن‌ها در دل جنگل‌های منطقه شد.

آشنایی بیشتر با این مجموعه‌‌ی تاریخی

خاجوراهوی کوچک امروز، در دوران باستان، شهری بزرگ و با شکوه بود. شهری با معماری خیره‌کننده، دارای معابد فراوان، که در هر نقطه از آن، مجسمه‌هایی حیرت‌انگیز خودنمایی می‌کرد. این مجسمه‌های سنگی، هنر دست استادانی ماهر در قرون وسطی بوده است. آثار این شهر بزرگ باستانی، هنوز هم به صورت خرابه‌هایی در محدوده‌ای به مساحت ۲۱ کیلومتر مربع وجود دارد. بر اساس روایات محلی، این مجموعه در ابتدا شامل ۸۵ معبد بوده که تنها ۲۲ نمونه از آن باقی مانده است. در تمامی اسامی که در کتب باستانی به این ناحیه نسبت داده شده، واژه‌ی «خاجور» یا «کاجور» (به معنی خرما) دیده می‌شود و این کلمه نشان از وجود درختان نخل در منطقه دارد. همچنین گفته می‌شود که در گذشته تمام شهر با دیوارهایی محصور شده بود و ۸ دروازه‌ی ورود و خروج وجود داشت که دو درخت خرما در دو سوی هر دروازه به چشم می‌خورد.

این مجموعه‌ی باستانی در سال ۱۹۸۶ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

هنر معماری، سنگ‌تراشی و مجسمه‌سازی در معابد خاجوراهو

در ساخت همه‌ی معابد، از سبکی متداول در معماری شمال هند، به نام ناگارا استفاده شده است. تمامی ساختمان‌ها با تبعیت از الگوی معماری معابد هندو و بکارگیریِ یک طرح هندسیِ شبکه‌ای به نام واستو-پوروشا-ماندالا بنا شده‌اند. اغلب دارای یک ساختمان اصلی و چند سازه‌ی کوچک‌تر فرعی در اطراف خود هستند که تمام آن‌ها بر روی سکوهای عظیم سنگی قرار گرفته‌اند. مناره‌های ساختمان‌ها را با قرار دادن بلوک‌های سنگی بر فراز ۴ ستون اصلی و سپس پر کردن بینِ آن‌ها با بلوک‌های سنگی دیگر ایجاد کرده‌اند. ستون‌های افقی و عمودی، از تخته سنگ‌های بزرگ ساخته شده است. در ایجاد کمان‌ها و طاق‌ها از تکنیک پتکین بهره گرفته‌اند. هر بخش از معماری بناها، یک جنبه‌ی سمبولیک داشته و به اعتقادات رایج در آیین‌های هندو و جین اشاره دارد. به جز یکی از معبدها، بقیه به سمت شرق ساخته شده‌اند و درگاه ورودی آن‌ها نیز در همین جهت قرار دارد.

سنگ‌های به کار رفته در معابد از نوع ماسه‌سنگ و به رنگ‌های زرد کمرنگ، صورتی و قهوه‌ای هستند. تنها ۴ معبد با سنگ گرانیت ساخته شده است. مجسمه‌سازان قرون وسطی به این دلیل از ماسه‌سنگ‌ها استفاده کرده‌اند که نسبت به گرانیت نرم‌تر ‌بوده و تراشیدن آن آسان‌تر است. نقوش سنگی خاجوراهو با ترتیب خاصی در کنار هم حجاری شده‌اند تا همچون واژه‌های تشکیل دهنده‌ی جملات، روایتگر داستان‌های مختلفی باشند. مجسمه‌ها و نقوش برجسته‌س سنگیِ این مجموعه پنچ مضمون کلی را در بر می‌گیرند که عبارتند از: ۱-مذهبی ۲- خانواده، مریدان و خدمت‌گزاران ۳-زیبارویان بهشتی ۴-حیوانات و گونه‌های دیگر ۵- بخش‌های متفرقه همچون نوازندگان، استاد و شاگردان و … .

معابد تاریخی خاجوراهو

این معابد که متعلق به دو مذهب هندو و جین هستند، در سه بخش مجزای غربی، شرقی و جنوبی ساخته شده‌اند و گروه غربی، بزرگ‌ترین و بهترینِ آن‌هاست. توازن درستی بین معماری و مجسمه‌سازی بناها دیده می‌شود. دیوارهای خارجی و داخلی ساختمان‌ها پوشیده از نقوش برجسته و مجسمه‌های زیباست که بخش زیادی از آن‌ها در نماهای خارجی، عشق شهوانی را به تصویر می‌کشند. در ادامه به چند مورد از بهترین و محبوب‌ترین معابد این مجموعه اشاره خواهیم نمود.

• معبد لاکشمَنا (Lakshmana)

یکی از اولین و بزرگ‌ترین معابد ساخته شده در خاجوراهو است که در سال ۹۵۴ میلادی، توسط یاشووارمان، هفتمین پادشاه چاندلا بنا شد. جزء معابد ضلع غربی بوده و به ویشنو(خدای هندو) تعلق دارد. این بنا بسیار متفاوت از سایر معابد مجموعه است. ۴ معبد فرعی در چهار گوشه‌اش وجود دارد و ساختمانی اصلی همچون غولی سنگی در وسط آن‌ها خودنمایی می‌کند. .لاکشمن تنها یک در ورودی دارد که رو به شرق باز می‌شود و نمای جلویی ساختمان نیز در همین جهت است. در این بنا، تمامی مؤلفه‌های معماری معابد هندو دیده می‌شود. سطوح بیرونی ساختمان مملو از شاهکارهای مجسمه‌سازی است. مجسمه‌هایی که بخشی از آن‌ها روایتگر داستان‌های شاهانه و مذهبی بوده و بخش دیگر لذت‌های جسمی را به تصویر می‌کشند.

• چاوسات یوگینی (Chausath Yogini)

قدیمی‌ترین معبد این مجموعه‌ی تاریخی است که به بخش غربی تعلق دارد. در سال ۸۲۰ میلادی بنا شد و مربوط به الهه‌ی کالی(الهه‌ی خشم و خشونت) است. نام آن از دو واژه‌ی چاوسات(به معنی ۶۴) و یوگینی (به معنی راهبان زن) تشکیل شده و اشاره به ۶۴ راهبی دارد که به این الهه‌ی خشمگین خدمت می‌کنند. ساختمان معبد را به شکل حیاطی که توسط ۶۴ معبد کوچک احاطه شده، ساخته بودند، که امروزه تنها ۳۵ عدد از آن‌ها باقی مانده است. در ساخت آن از سنگ‌های گرانیت استفاده نموده‌اند و بر خلاف سایر معابد خاجوراهو که به شکل شمال-جنوب ساخته شده‌اند، این معبد به صورت شمال شرقی-جنوب غربی بنا شده است. بسیاری از مجسمه‌ها و تندیس‌های این بخش از بین رفته‌اند.

• پارسوانات (Parsvanath)

در گروهِ معابد شرقی قرار دارد و بزرگ‌ترین معبد آیین جین در این مجموعه و یکی از بزرگ‌ترین و بهترین معابد جین در هند است. ساخت آن به اواسط قرن دهم میلادی باز می‌گردد و طرح بسیار ساده‌ای دارد. نکته‌ی جالب این معبد، وجود نوشته‌های مقدس در ابعاد مینیاتوری و کوچک در خلوتگاه داخلی و جایگاه پارسوانات است. با وجود اینکه پارسوانات معبدی مربوط به آیین جین است اما پیکره‌ها و مجسمه‌های هندویی فراوانی، به ویژه در نمای بیرونی آن مشاهده می‌شود. بخش زیادی از نقوشِ ‌برجسته‌ی سنگی آن، به آپساراس(نمادی از روح زنانه‌ی ابرها و آب‌ها) اختصاص دارد. جزئیات سنگ‌تراشی‌ها و مجسمه‌ها واقعاً حیرت‌انگیز بوده و حتی بافت لباس زنان نیز در آن نشان داده شده است.

این معبد نیز در بخش شرقی  خاجوراهو قرار دارد و یکی از معابد مشهور آیین جین است که در اواخر قرن ۱۱ ساخته شد. ساختمان آن نسبتاً کوچک، اما به لحاظ حجاری‌ها و سنگ‌تراشی‌ها بسیار غنی است. مناره‌ی سنگی یکپارچه‌ی آن مملو از نقش و نگارهای برجسته‌ی سنگی و زیبا از الهه‌ها و خدایان هندو و جین است. از جذاب‌ترین بخش‌های آن، مجسمه‌ی آدینات است که در حالت نیلوفری(شکلی از نشستن برای مراقبه) قرار دارد. اگرچه بسیاری از بخش‌های معبد ویران شده و جلال و شکوه سابق خود را ندارد اما هنوز هم سرشار از زیبایی و رمز و راز است.

• چیتراگوپتا (Chitragupta)

معبدی در مجموعه‌ی غربی که به سوریا- خدای خورشید در آیین هندو- اختصاص دارد و به همین دلیل به سمت شرق ساخته شده است. هنگامی که وارد معبد می‌شوید، مجسمه‌ای یک و نیم متری از سوریا را می‌بینید که سوار بر ارابه‌ای با ۷ اسب، در آسمان‌ حرکت می‌کند. از دیگر حجاری‌های برجسته و خاص این معبد، ثمثالی از ویشنو با ۱۰ سر است که ۹ سَر به زندگی گذشته و یکی از آن‌ها به زندگی آینده‌ی او اشاره دارد. نقش برجسته‌های زیادی از صحنه‌های نبرد حیوانات نیز در این معبد مشاهده می‌شود. نقوش سنگی نظیر گروه‌های سلطتنی، رقص‌های شادمانه و سنگ‌تراشان در حال کار، نشان‌دهنده‌ی زندگی پر رونق و با نشاط مردم در زمان حکومت چاندلا است.

روش‌های دسترسی به مجموعه

مسافرت به این مجموعه‌ی تاریخی از چندین روش امکان پذیر است:

• جاده: خاجوراهو مسیر ارتباطی خوبی با شهرهای بزرگ هند دارد و در هر شهری که باشید می‌توانید به راحتی خود را با ماشین و از طریق جاده به این منطقه برسانید.
• خطوط ریلی: نزدیک‌ترین ایستگاه قطار در فاصله‌ی ۵ کیلومتری معابد قرار دارد. متأسفانه این ایستگاه دسترسی مناسبی به شهرهای بزرگ ندارد و گردشگران معمولاً ابتدا از طریق قطار به ایستگاه‌های سانتا جانسی و کاتنی در فاصله‌ی ۱۳۰ تا ۲۰۰ کیلومتری خاجوراهو می‌روند و مسیر باقی مانده را با تاکسی یا وسایل نقلیه‌ی دیگر طی می‌کنند.
• خطوط هوایی: در فاصله‌ی حدود ۸ کیلومتری از معابد، فرودگاه کوچکی واقع شده است که تنها از شهرهای دهلی و واراناسی پرواز دارد. همچنین می‌توانید با هواپیما از شهرهای بمبئی، حیدر آباد و ایندور به فرودگاه جبلپور در ۲۷۰ کیلومتری خاجوراهو بروید و برای ادامه‌ی مسیر سوار تاکسی شوید.

کاخ هوا محل ، کاخی صورتی در شهری صورتی

شهر جیپور هندوستان، شهری پر از جاذبه‌های معماری زیبا و ارزشمند است. این شهر در شمال غربی هندوستان واقع شده و تاریخ بنای آن به سال ۱۷۲۷ میلادی باز می‌گردد. پس از استقلال هندوستان، جیپور  مرکز ایالت راجستان شد. اولین بار در سال ۱۸۵۳ به مناسبت ورود ولیعهد انگستان، بنا‌های شهر با استفاده از رنگ طبیعی ماسه سنگ‌های صورتی، به رنگ صورتی درآمدند. این اقدام باعث شد که از آن پس، با یادآوری نام شهر جیپور، رنگ صورتی در ذهن‌ها تداعی گردد. امروز می‌خواهیم به دیدن یکی از بناهای‌های قدیمی، پر عظمت و باشکوه شهر به نام کاخ هوا محل برویم. کاخی فوق‌العاده، به رنگ دل‌انگیز صورتی! در ادامه با سفرزون همراه شوید تا اطلاعات بیشتری درباره آن در اختیار شما قرار دهیم.

هوا محل در کجا قرار دارد؟

کاخ زیبای هوا محل در جنوب شهر جیپور واقع شده است. برای دسترسی به کاخ باید به چهارراه جاده‌ی اصلی شهر یعنی بادی چاوپاد بروید. این کاخ در حاشیه‌ی کاخ شهر (یکی دیگر از مکان‌های دیدنی شهر جیپور) قرار دارد و تا عمارت محل سکونت زنان امتداد می‌یابد.

چرا هوا محل به این نام خوانده می‌شود؟

عبارت هوا محل از دو واژه‌ی «هوا» و «محل» ساخته شده است. واژه‌ی «هوا» به معنی باد و «محل» به معنی کاخ یا قصر به کار رفته است. این نوع نامگذاری در دیگر بنا‌های هند مانند تاج محل یا جال محل (کاخ آبی) نیز دیده می‌شود.

دلیل استفاده از واژه‌ی هوا یا باد در نام این کاخ، به معماری خاص آن اشاره دارد. برای رهایی از هوای گرم در فصل تابستان، معماران از نوعی طراحی بهره برده‌اند که باد می‌تواند در میان ساختمان جریان پیدا کند و بنا را به یک سیستم خنک کننده‌ی طبیعی مجهز نماید.

کاخ صورتی هوا محل در چه سالی ساخته شد؟

در سال ۱۷۹۹ میلادی، مهاراجه ساوای پراتاپ سینگ دستور ساخت کاخی با‌شکوه را صادر نمود. استاد معمار لال چاند، برای بنای این کاخ از کاخ ختری محل الهام گرفت و نمای کاخ را به شکل تاج کریشنا (خدای هندو‌ها که صاحب کاخ هم او را می‌پرستید) طراحی نمود.

معماری کاخ هوا محل چگونه است؟

معماری کاخ  ترکیب منحصر به فردی از سبک‌های معماری اسلامی دوره‌ی مغول و معماری هندوها را نشان می‌دهد و در فرایند ساخت از عناصر معماری کاخ‌­های صفوی نیز بهره گرفته شده است. ساختمان در پنچ طبقه به شکل هرمی و با ارتفاع ۱۵ متر بنا شد. یکی از نکات جالب طراحی این کاخ آن است که هیچ پل‌ه­ای برای رسیدن به طبقات بالا وجود ندارد و طبقات به جای پله، با سطوح شیب‌دار به هم متصل می‌شوند.

تنها سه طبقه از پنج طبقه قابلیت سکونت دارد. طبقات بالایی به علت ارتفاع کم، تنها در عمل تهویه هوا نقش دارند و کارکرد اقامتی ندارند. به علت وجود ۹۵۳ پنجره کوچک مشبک در کنار هم، نمای ساختمان شبیه لانه زنبور به نظر می‌رسد و این شکل ظاهری ویژگی جذابی است که توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. هرچند در سال ۲۰۱۰ به منظور جلوگیری از آسیب دیدن بازدیدکنندگان، بسیاری از این پنجره‌ها مصدود شدند. استفاده از شن‌ریزه‌های سرخ و صورتی در تزیینات ساختمان، رنگ صورتی روشنی را به کاخ بخشیده است.

جزئیاتی دیگر

کاخ هوا محل مکانی برای زنان سلطنتی و زنان شاهزاده بود تا با قرار گرفتن در پشت پنجره‌های مشبک و کوچک بتوانند زندگی عادی و روزمره‌ی مردم را در میان بازار و خیابان تماشا کنند و از دیدن جشن‌ها و مناسبت‌ها لذت ببرند و در عین حال ترسی از دیده شدن نداشته باشند؛ زیرا که زنان حرمسرا به عنوان پرده‌­نشین، اجازه نداشتند بدون روبنده در مکان‌های عمومی ظاهر شوند.

ساختمان، ورودیِ مستقیم ندارد و تنها می­توان از سمت کاخِ شهر وارد محوطه‌ی قصر شد که این ورودی هم از سمت پشت ساختمان است. هوا محل هیچ ورودی دیگری از خارج ندارد و به عنوان بخشی از کاخ شهر ساخته شده است.

این کاخ  به دلیل دارا بودن چنین ویژگی‌های منحصر به فردی در معماری هند، به « نمونه‌ای خیالی از معماری » شهرت دارد.

در سال ،۲۰۰۶ دولت هند پس از ۵۰ سال کاخ هوا محل را با هزینه بسیار سنگین ۲۵۰ هزار دلار بازسازی کرد. در حال حاضر چند ساختمان و یک موزه برای بازدید عموم در آن وجود دارد. در موزه‌ی نقاشی‌های مینیاتوری، آثار ارزشمندی مانند زره‌های تشریفاتی و… نگهداری می‌شوند

در اطراف کاخ هوا محل چه می‌بینید؟

با قدم زدن در خیابان‌های اطراف بنا، می‌توانید انواع لباس و منسوجات سنتی هندی را خریداری کنید. انواع بازار خرده فروشی و جواهرات ارزان قیمت و صنایع دستی در نزدیکی کاخ وجود دارند که می‌توانند شما را سرگرم خرید و بازدید نمایند. در اینجا قهوه‌خانه‌هایی وجود دارد که دولت بریتانیا در سال ۱۹۳۰ آن‌ها را برای ترویج افزایش مصرف قهوه و فروش محصول قهوه‌ی خود احداث کرده بود. می‌توانید پا به درون این قهوه خانه‌ها بگذارید، قهوه بنوشید و غذاهای ساده و خوشمزه هندی را تست کنید.

بهترین زمان برای رفتن به هوا محل چه موقع است؟

به دلیل سیستم خنک کننده‌ی طبیعی که در معماری کاخ وجود دارد، این کاخ می‌تواند در همه‌ی ایام سال میزبان گردشگران باشد و اوقات دلنشینی را برای آنها فراهم کند، اما بهترین فصل برای بازدید، فصل زمستان است و بهترین زمان، صبح زود است؛ زمانی که  نور خورشید وارد اتاق‌ها می­شود و با عبور نور از میان پنجره‌های مشبک و شیشه­‌های رنگی، مناظر کم نظیری را ایجاد می‌کند که از دیدن آن لذت خواهید برد.

چگونه به کاخ قدیمی هوا محل برویم؟

با ۴ یا ۵ ساعت سفر می‌توانید از دهلی نو (پایتخت هند) به شهر جیپور و کاخ برسید. امکان سفر به شهر جیپور و بازدید از کاخ  از طریق جاده، راه آهن و خطوط هوایی وجود دارد.

سفر از طریق جاده: می‌توانید از شهرهای مختلف با اتوبوس خود را به جیپور برسانید و به دیدن کاخ هوا محل بروید.

سفر از طریق راه آهن: علاوه بر قطار‌های محلی، می‌توان از قطار‌های لوکس هم برای رسیدن به شهر صورتی استفاده کرد.

سفر هوایی: پروازهای منظمی در فرودگاه بین‌المللی جیپور انجام می‌شوند که شهر را به شهرهای داخلی و بین‌المللی متصل می‌کنند.

زمان‌بندی بازدید از کاخ به چه صورت است؟

بازدیدکنندگان می‌توانند همه روزه از ساعت ۹ صبح الی ۴:۳۰ عصر به دیدن کاخ بروند. قیمت بلیط ورودی برای هندی‌ها ۱۰۰ روپیه و برای خارجی‌ها ۴۰۰ روپیه است.

معرفی چند مکان­ گردشگری دیگر که در نزدیکی کاخ هوا محل قرار دارند

در شهر جیپور جاذبه‌های گردشگری دیگری هم قرار دارند که می‌توان در کنار بازدید از کاخ با شکوه هوا محل، از دیدن آنها هم لذت برد. برخی از این مکان‌ها عبارتند از: رصد‌خانه‌ی جانتار مانتار، جال محل، کاخ شهر، موزه آلبرت هال، قلعه‌ی ‌آمیر، مزرعه‌ی فیل سواری، قلعه‌ی جاگار و … .

معبد ویروپاکشا ، بنایی شاهکار با طبقات مشابه اما کوچک شونده

امروز می‌خواهیم شما را با یکی از قدیمی‌ترین و باشکوه‌ترین پرستشگاه‌های هند، که معبد ویروپاکشا نام دارد، آشنا کنیم. اگر می‌خواهید در مورد این معبد تاریخی بیشتر بدانید، با ما در سفرزون همراه باشید.

کشور هند که پس از چین، پرجمعیت‌ترین کشور دنیاست، سرشار از تنوع و گوناگونی است. به هر گوشه از این سرزمین پهناور که بنگرید زبان و لهجه، آیین و مذهب، سنت‌ها و آداب و رسوم متفاوتی را خواهید یافت و قطعاً این میزان از تنوع را در هیچ کشور دیگری پیدا نمی‌کنید. هندوستان که به کشور ادیان شهرت دارد، خاستگاه تعدادی از معروف‌ترین مذاهب جهان همچون بودا، هندو، سیک و جین است. گوناگونی مذاهب و پایبندی شدید مردم به عقاید مذهبی، باعث شده که نقطه به نقطه‌ی این کشور، پر از معابد بزرگ و کوچکِ قدیمی و جدید باشد. معابدی که قرن‌هاست با روح جامعه‌ی هند پیوند یافته‌اند. عبادتگاه‌هایی زیبا، که علاوه بر اهمیتشان به عنوان مکانی برای دعا و نیایش، معماری‌های خیره‌کننده و مجسمه‌های شگفت‌انگیزشان، بخشی از تاریخ این کشور را به نمایش می‌گذارند.

معبد ویروپاکشا کجاست؟

معبد زیبا و تاریخی ویروپاکشا در یکی از دهکده‌های باستانی هند به نام هامپی قرار دارد. این دهکده در کرانه‌ی رودخانه‌ی تونگابادرا (Tungabhadra) و در یکی از ایالت‌های جنوبی هند به نام کارناتاکا (Karnataka) واقع شده است.

درباره‌ی معبد تاریخی ویروپاکشا

ساخت معبد به قرن هفتم میلادی برمی‌گردد و پرستشگاه ویروپاکشا، یکی از اَشکال خدای شیوا در آیین هندو است که ۱۳۰۰ سال پیش، توسط پیروان این آیین در هامپی بنا شد. روستای هامپی در گذشته مرکز یکی از امپراتوری‌های قدرتمند جنوب هند به نام ویجایاناگارا بود. این معبد زمانی به صورت پرستشگاهی کوچک در قلب این امپراتوری باستانی قرار داشت.

معبد ویروپاکشا در واقع به مجموعه‌ی تاریخی «پاتاکارال» در کارناتاکا تعلق دارد. این مجموعه، معبدهای قدیمی زیادی را شامل می‌شود که متعلق به آیین‌های هندو و جین هستند. معبد زیبا و قدیمی ویروپاکشا یکی از شاهکارترین بناهای پاتاکارال است که با وجود قرار گرفتن در معرض حملات و تاخت و تازهای فراوان در طی قرن‌ها، همچنان به میزان بسیار زیادی سالم باقی مانده است. این بنا با توجه به قدمت بالا و معماری ویژه‌ و متفاوتش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

معبد دارای گوپورام‌های(درهای ورودی) بلندی است که به راهرو‌ها و تالارهای متعددی راه می‌یابند. این نوع معماری در ساخت معابد جنوب هند بسیار رایج بوده است. به هر کجای تالارها و راهروهای معبد که نگاه کنید، تزئینات سنگی و مجسمه‌های زیبایی را خواهید دید. مجسمه‌هایی که در هر یک از آن‌ها داستانی اساطیری از خدایان و الهه‌های هندو نهفته است. سنگ‌نوشته‌های روی دیوارها نیز از دیگر زیبایی‌های این معبد تاریخی هستند.

تاریخچه‌ی معبد

مستندات تاریخی نشان می‌دهد که معبد ویروپاکشا از قرن ۷ام میلادی در این منطقه وجود داشته است. ویروپاکشا در زمان سلسله‌های چالکویان و هویسالا در قرن نهم، زیارتگاهی ساده و کوچک بود. اگرچه در این دوره بخش‎‌های جدیدی به ساختمان آن اضافه شد، اما بنای اصلی در زمان شاه دیوا رایای دوم، از پادشاهان امپراتوری ویجایاناگارا بنا گردید. ساختمانِ چندین طبقه‌ی معبد همراه با تالارها و دالان‌های متعدد که تزئینات سنگی چشم‌نواز، پیچیده و هنرمندانه‌ای دارند، در این زمان ساخته شدند. طی سالیان متمادی حمله‌های متعددی از جانب پادشاهان شمال به مقر پادشاهی ویجایاناگارا در جنوب صورت گرفت که سبب نابودی بخش زیادی از هامپی و منطقه‌ی تحت حکومت این امپراتوری گردید، اما معبد آسیب جدی ندید.

معماری معبد باستانی ویروپاکشا

به سبک معماری خاص و متداول جنوب هند ساخته شده است. سه در ورودی دارد و دروازه‌ی شرقی بزرگ‌ترینِ آن‌ها و ورودیِ برجی ۹ طبقه است. ارتفاع این برج به ۵۰ متر می‌رسد. دروازه‌ی بزرگ شرقی به سمت دو حیاطِ بزرگ بیرونی و درونی باز می‌شود. هنگامی که وارد حیاط بیرونی می‌شوید، مجسمه‌هایی از الهه‌های کوچکتر هندو را مشاهده خواهید کرد. مجسمه‌ها و تزئینات سنگی این بخش متعلق به دوره‌ی چالوکیان است که با مهارت زیادی تراشیده شده‌اند. از حیاط خروجی، دو دروازه‌ی کوچک‌تر را خواهید دید که از طریق آن‌ها می‌توانید به حیاط‌های درونی وارد شوید. حیاط‌های درونی شامل چند سرسرا، تالاری با ۱۰۰ ستون، آشپزخانه، سالنی مخصوص انجام مراسم ازدواج و چند زیارتگاه کوچک هستند. مجسمه‌ی ویروپاکشا در بخش درونی این تالار قرار دارد.

از شگفتی‌های ساختمان معبد ویروپاکشا، نحوه‌ی استفاده از عناصر ریاضی در آن است. اگر از نزدیک به ساختمان نگاه کنید، تشابه دقیق، بی نقص و تحسین برانگیزی را بین طبقات آن خواهید یافت. طبقه‌ی زیرین، بزرگ‌ترین طبقه‌ی برج است و طبقات بعدی کاملاً شبیه به طبقات قبلی و در ابعاد کوچک‌تر ساخته شده‌اند. این طبقاتِ مشابه تا رسیدن به بالاترین نقطه‌ی برج همینطور کوچک و کوچک‌تر می‌شوند. نمای دو طبقه‌ی پایین برج از سنگ ساخته شده است و طبقات بعدی از جنس خشت و ملات هستند.

در محوطه‌ی بیرونی معبد، خرابه‌هایی به چشم می‌خورد که بر اساس تحقیقات باستان‌شناسی، بقایای یک بازار تاریخی در هامپی است.

جشن‌ها و فستیوال‌هایی که در معبد برگزار می‌شوند

در ماه‌های مارس تا آوریل، جشن نامزدی ویروپاکشا با دوی پامپا برگزار می‌شود. در این جشن، مجسمه‌ی ویروپاکشا را بر روی ارابه‌ای چوبی که با گل‌های رنگارنگ و چراغ تزئین شده است، قرار می‌دهند و در خیابانی در هامپی که مخصوص عبور و مرور ارابه‌هاست، می‌گردانند و سرودها و آوازهای دسته‌جمعی می‌خوانند. در ماه دسامبر، بار دیگر مراسمی باشکوه به مناسبت ازدواج ویروپاکشا و پامپا برگزار می‌گردد. این جشن فالاپوجا نام دارد و جمعیت زیادی از پیروان آیین هندو در آن شرکت می‌کنند.

جشن دیگری به نام شیواراتری نیز در معبد ویروپاکشا برپا می‌گردد. این جشن در واقع یک نیایش شبانه‌ی طولانی است که در ماه‌های فوریه یا مارس انجام می‌شود.

راه‌های رفتن به معبد

راه‌های مختلفی وجود دارد که از طریق آن می‌توانید خود را به معبد ویروپاکشا برسانید.

• هواپیما

فرودگاه بین‌المللی بلاری(Bellary: شهری در ایالت کارناتاکای هند) نزدیک‌ترین فرودگاه به هامپی است و در فاصله‌ی ۳۵۰ کیلومتری از آن قرار دارد. گردشگران پس از رسیدن به بلاری، می‌توانند با استفاده از تاکسی‌های فرودگاه به هامپی بروند.

• قطار

کافیست با قطار به شهر بنگلور (Bangalore) که در ۲۸۸ کیلومتری از روستای هامپی واقع شده است بروید. سپس از خط راه آهن بنگلور-هوسپت (Hospet) استفاده کنید. ایستگاه شهر هوسپت، نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به هامپی بوده و در فاصله‌ی ۱۳ کیلومتری از آن قرار دارد که می‌توانید برای عبور از این مسیر کوتاه و رسیدن به معبد، سوار تاکسی شوید.

• اتوبوس

همچنین این امکان وجود دارد که ابتدا به شهرهای بزرگی همچون بلاری، بنگلور و هوسپت بروید. سپس سوار اتوبوس‌هایی که از این شهرها به هامپی می‌روند شوید تا به معبد برسید.

بهترین زمان بازدید

معبد ویروپاکشا از ساعت ۹ صبح تا ۱ بعدازظهر و سپس از ۵ بعدازظهر تا ۹ شب باز است. گردشگران می‌توانند در تمام روزهای هفته از این معبد باستانی دیدن کنند. بهترین زمان برای بازدید، هنگام برگزاری جشن‌ها و فستیوال‌هاست که می‌توانید شاهد مراسم و آداب و رسوم جالبی باشید که تماشای آن‌ها شما را به هیجان می‌آورد. تجربه‌ای جذاب که جزء خاطرات به یاد ماندنی سفرتان خواهد شد.

نکات بازدید از معبد

• عکسبرداری از مجسمه‌های داخل معبد ممنوع است.
• برای رفتن به درون معبد، باید بدون کفش وارد شوید.

سفر به تبت ، لذت کشف دنیایی جدید

ازمانی که صحبت از سفر خارجی به میان می‌آید، همه تلاش می‌کنند تا به دقت تصمیم بگیرند. به هر صورت سفر خارجی هزینه زیادی دارد و به همین دلیل اکثرا سعی دارند تا بهترین تصمیم را بگیرند. چین جزء کشور‌هایی نیست که ایرانیان در لیست سفر خود به کرات قرار دهند. با این وجود کشور پهناور چین، برای هر سلیقه‌ای جاذبه دیدنی و خاص خودش را دارد. یکی از شهر‌های باستانی آن با نام لهاسا، روزگاری کشوری مستقل بوده. این کشور قدیمی و شهر جدید را با نام تبت می‌شناسیم. شهری که روی مرتفع‌ترین فلات جهان یعنی فلات تبت واقع شده. همه اینها شاید شما را ترغیب کند تا کمی بیشتر در مورد سفر به تبت بدانید. پس با سفرزون همراه شوید و چمدان خود را برای سفر به تبت آماده کنید!

مختصری در مورد تبت

همانطور که اشاره کردیم، تبت در گذشته کشوری با نام لهاسا بوده. تا بیش از سال ۱۹۵۰، تبت را یک کشور مستقل می‌شناختند. در آن سال ارزش آزادی بخش خلق به این کشور باستانی حمله کرد. در آن دوران دالایی لامای چهاردهم بر تبت حکمفرمایی می‌کرد و یک حکومت دین سالار را تشکیل داده بود. دالای لاما چهاردم هنوز هم زنده است اما او را به هندوستان تبعید کردند و هنوز هم در آنجا عمر خود را سپری می‌کند.

جالب است بدانید که مردم بومی تبت از این بابت کاملا نارحت هستند و اصلا نمی‌خواهند تحت سلطه چینی‌ها زندگی کنند. به همین دلیل دولت چین نیز تلاش می‌کند تا فرهنگ مردم را تخریب کند تا دست از این نارضایتی‌ها بکشند. اما مردم تبت به دلیل تعصب بسیار زیاد بر روی مذهب خود، با این تحول فرهنگی مقابله می‌کنند و به همین ترتیب چین فشار بیشتری را وارد می‌کند.

مردم تبت، مردمی آرام و تهی دست

اما این‌ها نباید شما را در مورد سفر به تبت دچار شک و دو دلی کند. این کشور جنگ زده نیست و همانند فلسطین، عراق و یا افغانستان، نیرو‌های نظامی را داخل خیابان مشاهده نخواهید کرد. مردم تبت را می‌توان مردمی فقیر دانست اما با این وجود سفر به تبت ارزان نخواهد بود! جالب است بدانید که تبت تنها کشوری در دنیا است به زنان اجازه چند همسری را در موارد خاص می‌دهد! این یعنی ممکن است که یک پدر به دلیل فقر، یک همسر برای تمامی پسرانش بگیرد!

با وجود تلاش دولت چین برای فرهنگ کشی، این مردم هنوز زبان منحصر به فرد خود را حفظ کرده‌اند. ریشه زبان مردم بومی تبت به پیش از سده‌ی هفتم میلادی باز می‌گردد. الفبای آنها منحصر به فرد است و از چپ به راست می‌نویسند. این مردم رسوم و فرهنگ بسیار منحصر به فرد خود را دارند. رسومی که شاید ما را بترساند و آنها در عین حال به این رسوم پایبند هستند.

یکی از رسوم معروف این افراد، رسم دفن کردن مردگان است. آنها همانند زرتشتیان ایران تصور می‌کنند که روح انسان ارزشمند است و جسم او را نجس و بیهوده قلم داد می‌کنند. به همین دلیل پس از مرگ اجساد مردگان را در مکان خاص نوک کوه قرار می‌دهند تا غذای پرندگان شوند. آیین آنها بودا است و به شدت به آن پایبند هستند.

لهاسا، پایخت باستانی تبت

به دلیل اینکه کشور تبت تبدیل به یک شهر شده، بسیاری از افراد آن را یک شهر می‌دانند. اما با این حال بومیان منطقه هنوز هم به تقسیم بندی‌ها بومی خود پایبند هستند. از گذشته تا به امروز، لهاسا پایخت تبت بوده و هست. این شهر را می‌توان جزء رویایی‌ترین و در عین حال مرموز‌ترین شهر‌های جهان دانست.

لهاسا حدود سه هزار و ششصد متر از سطح دریا فاصله دارد و به همین دلیل دسترسی به آن دشوار است. البته لهاسا باید قدمت طولانی خود را مدیون همین مسیر صعب العبور و هوای سرد بداند.

اگر کمی در زبان تبتی جستجو کنید، خواهید دید که لهاسا به معنای سرزمین مقدس، سرزمین بودا و یا شهر خدایان است. لهاسا را می‌توان گل سرسبد و جواهر درخشان شهر‌های باستانی و تاریخی چین دانست. این شهر از نظر فرهنگی و مذهب اهمیت بسیار زیادی دارد و آن را می‌توان به نوعی مرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تبت دانست.

چرا سفر به تبت؟

پیش از شروع راهنمای سفر به تبت ، باید به این سوال شما پاسخ دهیم. زمانی که به دنبال سفر به تبت باشید، با محدودیت‌های زیادی رو به رو خواهید شد. به عنوان مثال شما نمی‌توانید همانند کشور‌های دیگر یا حتی شهر‌های دیگر چین به تنهایی اقدام به اخذ ویزا و خرید بلیط کنید. سفر به تبت تنها از طریق تور‌های مسافرتی امکان پذیر است. شاید این به خاطر مسائل امنیتی مختلفی باشد که چین هنوز هم در مورد تبت رعایت می‌کند.

از طرف دیگر با وجود اینکه تبت یک شهر دورافتاده است و هزینه زندگی بالایی ندارد، با این حال هزینه سفر به تبت بالا خواهد بود. اما با همه این محدودیت‌ها و مشکلات چه چیزی باعث می‌شود که گردشگران زیادی جذب این شهر یا کشور باستانی شوند؟

در حقیقت فرهنگ مردم تبت بسیار منحصر به فرد است. هیچ کس در دنیا چنین فرهنگی را ندارد و حتی نسبت به بودایی‌های دیگر نیز کاملا منحصر به فرد هستند. از طرف دیگر تبت یکی از شهر‌های بسیار قدیمی و باستانی این محدوده به شمار می‌آید. در نتیجه اگر به دنبال دیدن آثار باستانی مربوط به مردمی مذهبی و دین محور هستید، تبت همان جایی است که به دنبال آن می‌گردید.

از طرف دیگر دیدن همزیستی مردم با این فضای سرد و کوهستانی بسیار جالب است. همچنین با وجود سردی هوا، مناطق دیدنی طبیعی بیشماری در تبت انتظار شما را می‌کشند. در نهایت می‌توان سفر به تبت را یک مجموعه کامل از آثار باستانی، مناطق طبیعی و سفر فرهنگی دانست.

نکاتی حیاتی پیش از سفر به تبت

اولین نکته مهم در مورد تبت، کمبود اکسیژن است. فلات تبت مرتفع‌ترین فلات جان است. به همین دلیل مناطق مختلف آن به صورت میانگین در ارتفاع ۴۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارند. جالب است بدانید که تبت مرتفع‌ترین جایی است که انسان برای سکونت تا به حال انتخاب کرده.

از طرف دیگر می‌دانید که در هوای سرد و ارتفاع بالا، اکسیژن هوا کاهش شدیدی پیدا می‌کند. به صورت کلی می‌توان گفت که تبت حدود ۴۰% اکسیژن کمتری نسبت به ایران دارد. کاهش غلظت اکسیژن باعث ایجاد حالت سرگیجه، کاهش ضربان قلب و اختلالات ریوی می‌شود. اگر دچار بیماری‌های قلوی و عروقی یا تنفسی هستید، بهتر است سفر به تبت را فراموش کنید. البته با نوشیدن آب و یا استفاده از ماسک اکسیژن، فشار زیادی به بدن شما وارد نخواهد شد.

از طرف دیگر مردم تبت برای فرهنگ و آیین خود احترام زیادی قائل هستند. به همین دلیل حین سفر خود باید به شدت مراقب این مسائل باشید. باید مراقب باشید که به هیچ وجه به اعتقادات آنها بی احترامی نکنید. این مساله مخصوصا زمانی که از مکان‌های مذهبی آنها بازدید می‌کنید بیشتر نمود پیدا می‌کند.

جاهای دیدنی تبت

سفر به تبت آنقدر هم که تصور می‌کنید طولانی نخواهد بود. به دلیل وجود شرایط خاص آب و هوایی، شما نمی‌توانید مدت زیادی را در تبت دوام بیاورید. به همین دلیل بهتر است پیش از سفر به تبت یک لیست از جاهای دیدنی آن تهیه کنید. در اینجا قصد داریم ۷ مورد از جاهای دیدنی تبت را به شما معرفی کنیم که حتما باید در لیست بازدید شما قرار بگیرند.

جاهای دیدنی تبت

سفر به تبت آنقدر هم که تصور می‌کنید طولانی نخواهد بود. به دلیل وجود شرایط خاص آب و هوایی، شما نمی‌توانید مدت زیادی را در تبت دوام بیاورید. به همین دلیل بهتر است پیش از سفر به تبت یک لیست از جاهای دیدنی آن تهیه کنید. در اینجا قصد داریم ۷ مورد از جاهای دیدنی تبت را به شما معرفی کنیم که حتما باید در لیست بازدید شما قرار بگیرند.

• موزه تبت

در منطقه غربی شهر لهاسا، موزه‌ای با مساحت بیش از پنجاه و سه هزار متر مربع قرار دارد. این موزه را بومیان تبت برای زنده نگه داشتن تاریخ و فرهنگ غنی خود بنا کرده‌اند. موزه تبت برای مردم این منطقه بیسار ارزشمند است. زیرا همانطور که اشاره کردیم، دولت چین در صدد نابودی کامل فرهنگ مردم این منطقه بوده و نوعی نسل کشی به راه انداخته.

بومیان تبت به هر طریقی تلاش می‌کنند تا فرهنگ خود را زنده نگه دارند. ساخت موزه تبت در سال ۱۹۹۹ به پایان رسید. دقیقا ۳۹ سال پس از اشغال این خاک به دست دولت چین، اولین موزه مدرن خود را در این مکان به ثبت رساندند. از لباس‌های سنتی گرفته تا صنایع دستی و سکه‌های قدیمی، هر نوع وسیله‌ای که با فرهنگ مردم تبت در ارتباط باشد را می‌توان در این موزه پیدا کرد.

شما نیز برای آشنایی بیشتر با فرهنگ مردم تبت بهتر است حتما در سفر به تبت از این موزه زیبا و دیدنی بازدید نمایید.

• معبد گل رز وحشی یا همان معبد سرا

 

معبد گل رز وحشی که به معبد سرای (Sera) نیز شناخته می‌شود، یکی از معباد اصلی مردم تبت به شمار می‌آید. این معبد حدودا در دو کیلومتری شمال شهر لارسیا، پایتخت تبت، واقع شده. اما چرا به این معبد، معبد گل رز وحشی نیز می‌گویند؟ جالب است بدانید که “Sera”در زبان تبتی به معنای شکوفه گل رز وحشی است.

البته دلیل این نام گذاری را لحظه ورود به معبد در خواهید یافت. این معبد روی تپه‌ای بنا شده که مملوء از گل‌های رز وحشی است. این معبد هنوز هم فعال است و حدود سه هزار راهب بودایی در این معبد زندگی می‌کنند. همانطور که می‌دانید دین بودا دارای فرقه‌های مختلف است. این معبد به پیروان فرقه کلاه زردان یا همان گلوپا تعلق دارد. هنوز هم آیین‌ها و مراسم بسیار خاص این فرقه در همین معبد برگزار می‌شوند. در هنگام بازدید از اینجا حتما به آیین آنها احترام بگذارید و خودتان را غرق در فرهنگ‌شان کنید تا از بازدید خود نهایت لذت را ببرید.

• کاخ پوتالا

​​​​​​​

قطعا اگر از هر کس در مورد تبت بپرسید، اولین جای دیدنی که معرفی می‌کند، کاخ پوتالا خواهد بود. این کاه زیبا حدود ۳۰۰ سال قدمت دارد و تپه سرخ شهر لهاسا واقع شده. پوتالا را می‌توان مرتفع‌ترین قصر تاریخی دنیا و همچنین مقدس‌ترین مکان در تمام تبت دانست. این کاخ زیبا در ارتفاع ۳۷۰۰ متری از سطح دریا واقع شده و بر اکثر مکان‌های تبت اشراف کاملی دارد.

پوتالا که درست در مرکز شهر باستانی لهاسا واقع شده، برای مردم بومی اهمیت بسیار زیادی دارد. جالب است بدانید که پوتالا در زبان تبتی به معنای “الهه رحمت” است، البته این نام را از کوهی که در نزدیکی قصر قرار دارد گرفته شده. این کاخ در سال ۱۹۹۴، حدود ۳۴ سال پس از حمله ارتش صلح خلق، در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد و امروزه تبدیل به یک موزه شده. .در افسانه‌های تبتی آمده که پادشاه تبت این قصر را به عنوان پیشکشی به عروس خود تقدیم کرده و دلیل ساخت آن هم همین است.

• فضای داخلی کاخ پوتالا

 

شاید باورتان نشود اما در کاخ پوتالا بیش از ۱۰۰۰ اتاق وجود دارد. این اتاق‌ها مخصوص به افراد خاصی بوده و کمی مطالعه در مورد این کاخ پیش از بازدید شما را کاملا آماده درک زیبایی‌های آن خواهد کرد. حدود ۲۰۰،۰۰۰ مجسمه بسیار زیبا دارای قدمت تاریخی بالای ۳۰۰ سال در این کاخ به چشم می‌خورند که هر یک زیبایی منحصر به فرد خود را دارند

این کاخ از دو بخش قرمز و سفید ساخته شده. تمام جاذبه‌های دیدنی در بخش قرمز واقع شده‌اند. تمام تلاش سازنده این کاخ، تلقین جلال و شکوه حکومت تبتی بوده. این قصر از نظر ساختار بسیار کامل طراحی شده. به شکلی مدرسه، زندان، چاپخانه و باغ‌های متعددی درون این کاخ قرار گرفته بودند.

با دیدن مجسمه، نقاشی‌ها و آثار مختلفی که داخل کاخ وجود دارند، می‌توان تاثیر فرهنگ‌های مختلف روی مردم تبت را دریافت.

• دریاچه نمتسو

  دریاچه نمتسو یا همان Namtso را می‌توان منحصر به فردترین دریاچه در دنیا دانست. نکته جالب دریاچه نمتسو این است که در ارتفاع چهار هزار متری از سطح دریا قرار دارد! در نتیجه باید انتظار وجود آب و هوایی سرد در این منطقه را داشته باشید. اما با این وجود ممکن است در لحظه بارش برف متوقف شده و آفتاب در آسمان پدیدار شود.

  اگر تصور شما از دریاچه یک برکه کوچک است، باید بدانید که نمتسو حدود ۱۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد! این یعنی دریاچه نمستو حدود نیمی از دریاچه ارومیه وسعت دارد. اگر از احساس هوای سرد و دیدن بارش برف و طبیعت بکر لذت می‌برید، بازدید از دریاچه نمتسو را در برنامه سفر به تبت خود قرار دهید.

چه زمانی را برای سفر به تبت انتخاب کنیم؟

قطعا می‌دانید که تبت یک منطقه مرتفع، کوهستان و سرد است. به همین دلیل نباید انتظار داشته باشید که فصل زمستان زمان مناسبی برای سفر به آن باشد. اما به هر حال در فصل زمستان سفر به تبت بسیار ارزان خواهد بود زیرا اصلا زمان پپک محسوب نمی‌شود.

به صورت کلی بهترین زمان برای سفر به تبت بین ماه‌های می تا اکتبر است. این ماه‌ها مصادف با اردیبهشت تا مهر ماه ایرانی خواهد بود همانند ایران، تبت نیز در این ماه‌ها آب و هوای بسیار خوبی دارد. در این ماه‌ها هزینه سفر به تبت بیشتر خواهد بود و باید برای بازدید از مراکز مختلف در سفر‌های طولانی بایستید.

غذا‌های سنتی مردم تبت

یکی از لذت‌بخش‌ترین بخش‌های هر سفری، تجربه کردن دست پخت مردم آن منطقه است. جالب است بدانید که غذا‌های مردم تبت نیز همانند فرهنگشان کاملا خاص و منحصر به فرد است. به دلیل وجود آب و هوای سرد و کوهستانی، مردم به سمت مصرف پروتئین حیوانی زیاد روی آورده‌اند.

مصرف گوشت قرمز و شیر در بین تبتی‌ها بسیار رواج دارد و در اکثر غذا‌های آنها گوشت قرمز به چشم می‌خورد. یکی از مواردی که حتما در تبت باید امتحان کنید، چای تبتی است. چای تبتی مفهوم چای را برای شما کاملا زیر سوال خواهد برد! این چای به رنگ سفید شیری است و طعم شوری دارد. در ضمن این چای چرب است و چربی خون شما را بالا می‌برد! البته به صورت کلی اکثر غذا‌های مردم تبت چرب است!

بهترین راه سفر به تبت

بهترین راه سفر به تبت و در حقیقت تنها راه انجام این سفر، از طریق تور‌های مسافرتی است. به همین دلیل بهتر است یک تور مناسب و مقرون به صرفه را پیدا کنید و اجازه دهید آنها برای سفر شما برنامه ریزی کنید.

خب سفرزونی عزیز، نظر شما در مورد تبت چیست؟ آیا قصد سفر به تبت را دارید؟ اگر به تبت سفر کنید، ترجیح می‌دهید از کدام جاذبه دیدن فرمایید؟ یا اینکه اگر به تبت سفر کرده‌اید، کمی در مورد تجربه سفر خود به ما بگویید. فراموش نکنید که ما عاشق شنیدن نظرات و تجربیات شما هستیم!